Chevron, Exxon’a karşı zafer kazandı: 53 milyar dolarlık Hess satın alımı önünde engel kalmadı

ABD'li enerji devi Chevron, uzun süredir rakibi Exxon Mobil ile süren hukuk mücadelesinde Guyana’daki Stabroek petrol blokuna erişim hakkını kazandı. Şirket, böylece Hess’i 53 milyar dolar karşılığında satın alma planına devam edeceğini duyurdu. Tahkim kararı, Chevron'un Guyana açıklarındaki en büyük petrol sahasına erişimini güvence altına alarak, CEO Mike Wirth liderliğindeki büyüme stratejisine kritik bir ivme kazandırdı.

Chevron’un hisseleri bu gelişmenin ardından piyasa öncesi işlemlerde yüzde 3,6 değer kazanırken, Hess hisseleri yaklaşık yüzde 7,4 yükseldi. Exxon hisselerinde ise yüzde 0,3’lük sınırlı bir artış görüldü. Tahkim kararının sonucunu ilk olarak CNBC duyururken, Exxon Mobil sözcüsü kararı Reuters’a doğruladı.

Guyana’daki 11 milyar varillik petrol rezerviyle kritik sahaya erişim sağlanacak

Exxon’un yüzde 45, Çinli CNOOC’un ise yüzde 25 hisseye sahip olduğu Stabroek Blok, dünya çapında son on yılların en büyük petrol keşiflerinden biri olarak kabul ediliyor. Geriye kalan yüzde 30’luk hisse ise Hess’e ait. Exxon ve CNOOC, bu hisse üzerinden ön alım hakkı iddiasında bulunarak, geçen yıl Hess'e karşı tahkim süreci başlatmıştı. İki şirket, Hess’in Chevron’a satışında bu hakkın geçerli olduğunu öne sürerken, Chevron ve Hess ise bu hakkın şirketin tamamının satışı durumunda geçerli olamayacağını savundu.

Karar, yalnızca Chevron’un satın alım planını hayata geçirmesini sağlamakla kalmadı; aynı zamanda küresel enerji sektöründeki ortak işletme anlaşmalarının nasıl yorumlanacağına dair emsal teşkil edecek bir süreç olarak da kayıtlara geçti.

Sözleşmedeki birkaç kelime milyar dolarlık sonucu belirledi

Reuters'a konuşan uzmanlar, davanın özünde Exxon, CNOOC ve Hess arasındaki gizli ortak işletme sözleşmesinde yer alan ifadelerin yorum farkından kaynaklandığını belirtti. Bu anlaşmazlık, Chevron’un satın alım sürecini en az bir yıl geciktirirken, enerji şirketlerinin dünya genelindeki ortaklık yapıları ve yatırım stratejileri üzerinde de yankı uyandırdı.

Exxon: Tahkim reddederse Chevron ile çalışırız

Mayıs ayında düzenlenen bir konferansta konuşan bir Exxon yöneticisi, tahkim kararının lehlerine çıkmaması halinde, Chevron ile diğer küresel operasyonlarda olduğu gibi Guyana’da da birlikte çalışabileceklerini ifade etmişti. Bu açıklama, şirketin süreci tamamen ticari gerçekliklerle değerlendirdiğini ortaya koymuştu.

Stabroek Blok’un ekonomik etkisi büyüyor

Stabroek Blok’un Guyana ekonomisine katkısı her geçen yıl artıyor. Hess’in bu sahadan elde ettiği kazanç, 2023’te 1,9 milyar dolardan 2024’te 3,1 milyar dolara yükseldi. Guyana, bu sahadaki petrol üretimiyle dünyanın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biri haline geldi.

Chevron ise bu dönemde gelir düşüşüyle karşı karşıya kaldı. Şirketin düzeltilmiş geliri, 2023’teki 24,7 milyar dolardan geçen yıl 18,3 milyar dolara geriledi. Bu nedenle Hess satın alımı, Chevron açısından yalnızca stratejik bir hamle değil, aynı zamanda finansal sürdürülebilirlik için de kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.

Chevron, karar sonrası hızlı hareket edecek

Reuters’ın daha önce bildirdiği gibi Chevron, tahkim süreci sonuçlanmadan önce gerekli hazırlıkları yapmıştı. Şirket, kararın çıkmasıyla birlikte 48 saat içinde anlaşmayı tamamlayacak, 45 gün içinde de operasyonel geçiş adımlarını tamamlamayı hedefliyor.

Karar, Chevron için yalnızca büyük bir satın alımın önünü açmakla kalmadı, aynı zamanda küresel enerji rekabetinde şirketin elini güçlendiren bir zafer olarak kayıtlara geçti.