ABD’nin Arjantin hamlesi: 20 milyar dolarlık kurtarma mı, politik bir destek mi?

ABD Hazine Bakanlığı, 10 Ekim’de Arjantin Merkez Bankası’yla 20 milyar dolarlık döviz takası (swap) anlaşması imzaladı ve aynı gün Arjantin pesosu satın aldı. Bu adım, ABD’nin uzun yıllar sonra ilk kez doğrudan bir yabancı para birimine müdahalesi anlamına geliyor.

Hazine Bakanı Scott Bessent, “ABD Hazine Bakanlığı, piyasaları istikrara kavuşturmak için gerekli görülen her türlü olağanüstü önlemi derhal almaya hazırdır” diyerek müdahaleyi duyurdu.

Seçim öncesi Milei’ye destek iddiaları

Bu adımın Başkan Donald Trump yönetiminin müttefiki olan Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei’ye seçim öncesi destek amacı taşıdığı yorumları öne çıkıyor. Milei, 26 Ekim’deki ara seçimlerde parlamentodaki gücünü artırarak reform gündemini sürdürmeyi hedefliyor.

Bessent ise Arjantin’de yaşanan durumu “ani bir likidite krizi” olarak tanımlarken, ABD’nin hedefinin pesodaki değer kaybını durdurmak ve piyasaları sakinleştirmek olduğunu söyledi. Ancak gözlemcilere göre bu adım, sadece ekonomik değil, jeopolitik bir mesaj niteliği de taşıyor.

Trump yönetimi, Latin Amerika’da “ekonomik özgürlük yarımküresi” vizyonu kapsamında, kendine yakın liderlerle ittifakını güçlendirmeye çalışıyor. Milei de Trump’a teşekkür ederek “Birlikte özgürlük ve refah kıtası inşa edeceğiz” ifadelerini kullandı.

Washington’da tepki büyüyor

ABD’nin doğrudan döviz piyasasına girmesi Washington’da her iki partiden de eleştiri aldı.

Demokrat Senatör Elizabeth Warren, “Trump kendi hükümetini kapatırken yabancı bir hükümeti ayakta tutuyor. ‘America First’ dedi ama aslında milyarder dostlarını öne çıkarıyor” diyerek tepki gösterdi.

Eleştirilerin merkezinde iki ana nokta bulunuyor:

1) Fed yerine Hazine’nin doğrudan döviz alımı yapması olağan dışı bir adım olarak görülüyor; fonlama, Exchange Stabilization Fund (ESF) adlı kamu fonundan sağlandığı için “swap” adıyla yumuşatıldığı, aslında teminatlı bir kredi olduğu belirtiliyor; ayrıca federal hükümetin kapalı olduğu bir dönemde milyarlarca doların yurt dışına aktarılması “önceliklerin tersine döndüğü” eleştirilerine yol açtı.

2) Ekonomistler, operasyonun ekonomik gerekçeden çok politik motivasyonla yapıldığı görüşünde. ABD’nin ticaret hacminin Arjantin’le yalnızca 26 milyar dolar düzeyinde olması Meksika’nın 830 milyar, Brezilya’nın 92 milyar dolar olduğu düşünüldüğünde bu desteğin ekonomik ağırlıktan çok ideolojik yakınlığa dayandığını düşündürüyor. Birçok analist, “Trump’ın amacı bölgeyi istikrara kavuşturmak değil, kendine benzeyen bir lideri ayakta tutmak” yorumunu yapıyor.

Yeni swap hattı: kurtarma modeli mi?

Yeni swap hattı da tartışma konusu oldu. Uzmanlara göre bu yapı, Fed’in gelişmiş ülkelerle yaptığı klasik para takaslarından farklı olarak, 1990’lardaki Meksika krizinde uygulanan kurtarma modeline benziyor.

Amerivet Securities’ten Gregory Faranello, “Bu Bessent için tanıdık bir alan, ancak 20 milyar dolarlık bir hat bile Arjantin’in temel sorunlarını çözmeye yetmeyebilir” değerlendirmesini yaptı.

Geçici rahatlama, kalıcı riskler

ABD’nin müdahalesi kısa vadede piyasalarda rahatlama yarattı. Peso gün içinde yüzde 3 değer kaybettikten sonra günü yüzde 0,8 artışla tamamladı, 2035 vadeli tahviller 4,6 sent yükselerek dolar başına 60,58 sente çıktı, Merval endeksi ise yüzde 5,3 değer kazandı. Ancak analistler, bu etkinin geçici bir “nefes” olabileceğini ve sürdürülebilirlik konusunda soru işaretleri bulunduğunu vurguluyor.

ABD’nin hamlesi Arjantin piyasalarına kısa süreli bir güven verse de, Milei’nin reformlarının kalıcılığı ve peso üzerindeki yapısal baskılar orta vadede risk yaratmaya devam ediyor. Uzmanlara göre ABD’nin bu adımı, küresel finans tarihinde politika ile ekonominin iç içe geçtiği dikkat çekici örneklerden biri olarak kalacak.

Piyasalar şimdilik nefes aldı; ancak ekonomistler uyarıyor:

“Bu destek Arjantin’i kurtarmaz, sadece biraz zaman kazandırır.”

Trump–Milei görüşmesi yolda

Trump ve Milei, 14 Ekim’de Beyaz Saray’da bir araya gelecek. Görüşme, Eylül ayında New York’taki BM Genel Kurulu’nda yapılan temasın ardından ikinci buluşma olacak.

Arjantin, yaklaşık 55 milyar dolarlık borcuyla IMF’nin en büyük borçlusu durumunda. Görüşmelere Arjantin Ekonomi Bakanı Luis Caputo ve IMF Başkanı Kristalina Georgieva da katılacak.