ABD, AB’yi gıda ihracatına yüzde 17 gümrük vergisiyle tehdit ediyor

ABD ile Avrupa Birliği arasındaki ticaret müzakerelerinde gerilim artarken, Washington’un Brüksel’e yönelik yeni bir tarife tehdidinde bulunduğu ortaya çıktı. Konuya yakın üç kaynağın FT'ye verdiği bilgilere göre, ABD yönetimi, AB’den yapılan tarımsal ürün ithalatına yüzde 17 oranında gümrük vergisi uygulama seçeneğini masaya koydu. Bu adımın, taraflar arasında uzun süredir devam eden ve bir türlü çözüme kavuşamayan ticari anlaşmazlıkların bir yansıması olduğu belirtiliyor.

Brüksel'de AB yetkilileri, söz konusu tehdidi, transatlantik ticari ilişkilerde yeni bir tırmanma evresi olarak değerlendiriyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın yönettiği müzakere sürecinde, tarafların bir ticaret anlaşmasına varması için belirlenen son tarih olan 9 Temmuz’a günler kala ortaya çıkan bu hamle, anlaşma ihtimalini daha da belirsiz hale getirdi.

Trump yönetimi, Nisan ayından bu yana AB ürünlerine uygulanan yüzde 10’luk tarifeyi “duraklatmış” durumda. Ancak taraflar arasında yapılan son görüşmelerde, bu oranların artırılabileceği ve özellikle gıda ürünlerinin hedef alınabileceği gündeme geldi. Uygulanması değerlendirilen yüzde 17'lik yeni tarifenin mevcut vergilere ek mi olacağı yoksa onların yerine mi geçeceği konusunda henüz net bir bilgi bulunmuyor.

ABD tarafı, Brüksel'den Amerikan şirketlerine yönelik düzenlemeler konusunda kapsamlı muafiyetler talep ederken, aynı zamanda ikili ticaret açığının kapatılmasını da istiyor. Ancak AB yetkilileri, Washington’un bu taleplerini reddetti. Görüşmelerde özellikle teknik düzenlemeler ve sektörel muafiyetler öne çıkarken, uçak parçaları ve alkollü içkiler gibi bazı kalemlerin AB tarafından tarifelerin dışında tutulması isteniyor.

İki taraf, prensipte bir çerçeve üzerinde çalışmayı sürdürüyor. Beş sayfalık bir taslak metin üzerinde görüşmeler devam etse de, anlaşmaya varılan somut maddelerin sayısı oldukça sınırlı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Perşembe günü yaptığı açıklamada, en azından müzakerelerin devamını sağlayacak bir prensip anlaşmasına ulaşmayı umduğunu dile getirdi. Buna karşın, Trump yönetiminin 9 Temmuz tarihine kadar bağlayıcı bir anlaşma istemesi, taraflar arasındaki baskıyı artırıyor.

AB Ticaret Komiseri Maroš Šefčovič, Perşembe günü Washington’da gerçekleştirilen temaslarda, gıda ürünlerine uygulanabilecek yüzde 17’lik yeni vergiler hakkında bilgilendirildi. Ertesi gün, bu gelişmeler 27 AB üyesi ülkenin büyükelçilerine aktarıldı. AB'nin tarımsal gıda ihracatında önemli bir paya sahip olan ürünler arasında şarap da yer alıyor. Blok, geçen yıl bu kalemde ABD’ye toplamda 48 milyar euroluk ihracat gerçekleştirdi.

Komiser Šefčovič, AB düzenlemelerinin ABD standartlarına göre değiştirilmesini defalarca "kırmızı çizgi" olarak tanımlamıştı. Ancak bu tutuma rağmen, Brüksel’in çevre mevzuatı gibi bazı alanlarda regülasyonları yumuşatabileceği ifade ediliyor.

Üye ülkeler arasında da yaklaşım birliği bulunmuyor. Bazı ülkeler, geçici de olsa yüksek tarifeleri kabul ederek anlaşmaya varılmasını savunurken, diğerleri ABD’ye misilleme yapılması yönünde ısrar ediyor. Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, ticaret politikasını yöneten Avrupa Komisyonu’na hızlı bir anlaşmaya varılması konusunda baskı yapıyor. Merz, özellikle otomobil sektörüne uygulanabilecek yüzde 25’lik ve çelik sektörüne yönelik yüzde 50’lik tarifeler konusunda endişeli.

Cuma günü yapılan büyükelçiler toplantısında bazı diplomatların Washington’a daha sert bir duruş sergilenmesini önerdiği öğrenildi. AB diplomatlarına göre, ABD müzakere süreci için üç farklı senaryo oluşturduğunu iletti. Buna göre, “prensipte anlaşma” sağlayan ülkeler için yüzde 10'luk tarifeler korunacak ve ilerleyen aşamalarda yeni indirimler gündeme gelebilecek. Anlaşmaya varamayan ülkeler için tarifeler Nisan ayında açıklanan seviyeye dönecek. ABD’nin iyi niyetle hareket etmediğini düşündüğü ülkelere ise daha yüksek oranlı tarifeler uygulanacak.

AB tarafı ise olası ABD tarifelerine karşılık verebilmek için misilleme hazırlıklarını sürdürüyor. 14 Temmuz itibarıyla, AB üyesi ülkeler yılda 21 milyar euroluk ABD ürününe karşılık gümrük vergisi uygulamaya hazır hale gelecek. Komisyon, toplamda 95 milyar euroluk daha geniş bir misilleme paketinin içeriğini hazırlıyor. Bu pakette uçaklardan gıda ürünlerine kadar birçok kalemin yer aldığı bildiriliyor.

Komisyon sözcüsü, yaptığı açıklamada “AB'nin pozisyonu başından beri netti: ABD ile müzakere edilmiş bir çözüme öncelik veriyoruz ve bu hedef geçerliliğini koruyor. Ancak, tatmin edici bir sonuca ulaşılamaması ihtimaline karşı da hazırlık yapıyoruz” ifadelerini kullandı.

Beyaz Saray ise henüz konuyla ilgili yorum yapmadı.