Çin, ABD ile ticaret görüşmesi için İsviçre'ye göndereceği ismi belirledi

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in, Pekin’in Washington’la yürüttüğü karmaşık ve yüksek riskli ticaret görüşmelerine kamu güvenliği bakanı Wang Xiaohong’u dahil etme kararı, fentanil krizinin ikili ilişkilerde ne denli belirleyici bir unsur hâline geldiğini gözler önüne serdi. Wang’ın İsviçre’ye gönderilmesi, Çin’in bu meseleye yaklaşımında yalnızca diplomatik değil, aynı zamanda güvenlik odaklı bir strateji izlemeye başladığına işaret etti.

WSJ'nin haberine göre Çin heyetine başkanlık edecek isim ise, Devlet Başkanı Şi’nin uzun süredir güvendiği ve ülke ekonomisinde kilit rol oynayan Başbakan Yardımcısı He Lifeng olacak. Heyet, 11-12 Mayıs tarihlerinde Cenevre’de ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer ile bir araya gelecek. Masada, iki ülke arasındaki göklere çıkan tarifeler ile fentanil üretimi ve ihracatına dair tartışmalı başlıklar yer alacak.

Wall Street Journal’ın aktardığı bilgilere göre, Şi Cinping geçtiğimiz haftalarda yapılan iç değerlendirmelerde, Başkan Donald Trump’ın Çin’in fentanil ticaretindeki rolüne yönelik ısrarlı eleştirilerini hafifletmek amacıyla Wang Xiaohong’u doğrudan görevlendirdi. Wang’ın sürece dâhil edilmesi, ABD tarafının ön koşul olarak öne sürdüğü uyuşturucu kriziyle mücadele konusundaki iş birliği beklentilerine doğrudan bir yanıt niteliği taşıyor.

Trump yönetimi uzun süredir Pekin’e, fentanil üretiminde kullanılan kimyasalların tespiti, üretiminin kısıtlanması ve ihracat yollarının kapatılması konusunda daha sert adımlar atması yönünde baskı uyguluyor. Ancak Çinli yetkililer, söz konusu iş birliği taleplerini iyi niyet göstergesi olarak değerlendiriyor ve Washington’un uyguladığı yüksek tarifelerin, bu iş birliğinin derinleşmesine engel oluşturduğunu dile getiriyor.

Pekin’deki karar alıcılar, içerde artan ekonomik baskılarla birlikte, ticaret görüşmelerini yeniden başlatma adına fentanil meselesini gündemin ön sıralarına taşıdı. ABD tarafı ise, Çin’in bu krize karşı ne derece kararlı olduğunu, doğrudan Wang Xiaohong’un sürece katılımı üzerinden ölçmeyi planlıyor.

Washington merkezli düşünce kuruluşu Stimson Center’da Çin programını yöneten Yun Sun, "Wang’ın varlığı tek bir anlama geliyor: Fentanil sadece masada değil, aynı zamanda bu aşamada ABD-Çin ticaret görüşmelerinin en önemli unsurlarından biri. Çin’in bu konuda ne kadar istekli olduğu, ticaret anlaşması yapmaya ne kadar hazır olduklarını gösterecek" değerlendirmesinde bulundu.

Trump’ın ticaret politikaları ise yeni bir dönemece girmiş durumda. Başkan ikinci dönemine başladığından bu yana Çin mallarına ortalama %145 oranında gümrük vergisi uygularken, Pekin de Amerikan ürünlerine %125 seviyesinde misilleme yaptı. Ancak Trump, geçen cuma sabahı Truth Social platformunda yaptığı bir paylaşımda, tarifelerin %80 seviyesine çekilebileceği sinyalini verdi. “Çin’e %80 gümrük vergisi doğru görünüyor! Scott B.’ye kalmış” ifadesiyle Bessent’e atıfta bulunan Trump, müzakerelerde bazı geri adımlara açık olduğunu ima etti.

Trump’ın Çin’e yönelttiği yüksek tarifelerin önemli bir bölümü, her yıl on binlerce Amerikalının hayatını kaybetmesine yol açan fentanil krizine bağlanıyor. Ancak Pekin, bu suçlamaları reddetmeye devam ediyor ve ABD’nin bu trajediyi, Çin’e yönelik ticaret baskısının meşruiyet aracı olarak kullandığını ileri sürüyor.

Cenevre’deki temaslar yalnızca Çin ve ABD ile sınırlı kalmadı. ABD yönetimi, İsviçre ile ikili bir ticaret anlaşması konusunu da gündeme aldı. Ancak müzakerelerin ağırlık noktasının açık şekilde fentanil krizi olduğu görüldü. İsviçre Devlet Başkanı Karin Keller-Sutter, hem Çin hem de ABD tarafıyla yaptığı görüşmelerin ardından cuma günü basına yaptığı açıklamada, kendi ülkesinin Çin ile yaptığı temaslarda fentanilin gündeme gelip gelmediğine dair bilgisi olmadığını belirtti.

Öte yandan Beyaz Saray’ın, son günlerde Pekin’e ilettiği öneri paketinde, fentanil üretiminde kullanılan kimyasalların kaçakçılığını önlemeye yönelik somut adımların yanı sıra, bu suçlara karışan aktörlere yönelik ciddi uyarıların yer aldığı öğrenildi. Cenevre’ye gidecek Çin heyetinin, ABD yönetiminin bu taleplerini masaya yatırması ve olası iş birliği alanlarını değerlendirmesi bekleniyor.