Dijital rekabetin gölgesinde: 2030'a kadar 92 milyon iş yok olacak
- Dünya Ekonomik Forumu (WEF), 2025-2030 yılları arasında küresel iş gücü piyasasında tarihi bir dönüşüm yaşanacağını açıkladı. Rapora göre önümüzdeki beş yıl içinde 92 milyon iş yok olacakken, yerlerini 170 milyon yeni meslek alanı alacak.
Dünya Ekonomik Forumu (WEF), 2025-2030 yılları arasında küresel iş gücü piyasasında tarihi bir dönüşüm yaşanacağını açıkladı. Rapora göre önümüzdeki beş yıl içinde 92 milyon iş yok olacakken, yerlerini 170 milyon yeni meslek alanı alacak. Otomasyon, yapay zeka ve yeşil dönüşüm, hem geleneksel hem de modern iş kollarını köklü şekilde dönüştürüyor.
Zor dönem bekleyen meslekler: Kasiyerlikten çobanlığa
WEF’in “2025 Mesleklerin Geleceği” başlıklı raporuna göre; kasiyerlik, gişe görevliliği, veri girişi, müşteri temsilciliği, kömür madenciliği, montaj işçiliği, çiftçilik ve zanaatkarlık gibi pek çok meslek yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Bu meslekler, ya doğrudan otomasyon ve yapay zekaya yenik düşüyor ya da dijitalleşme ve sürdürülebilirlik odaklı politikalar nedeniyle geri plana itiliyor.
Yapay zeka yükselirken geleneksel beceriler gözden düşüyor
Teknolojik gelişmelerin etkisiyle muhasebecilerden grafik tasarımcılara kadar pek çok ofis çalışanı, işlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya. Artık yalnızca rutin işler değil, yaratıcı meslekler de yapay zekayla dönüşüme uğruyor. WEF İş Ücretleri ve İstihdam Oluşturma Başkanı Till Leopold, “Modası geçen meslekler yerine, değişen beceri ihtiyaçlarından söz etmek daha sağlıklı olur,” ifadelerini kullanarak mesleklerin form değiştirdiğini vurguladı.
Zanaatkarlık ve el sanatları dijital rekabetin gölgesinde
Ayakkabıcılıktan sarraflığa, terzilikten bakırcılığa kadar ustalık isteyen birçok geleneksel iş kolu, seri üretim, e-ticaret ve 3D yazıcılar gibi teknolojiler karşısında varlığını sürdüremiyor. Bu dönüşüm, sadece ekonomik değil kültürel bir kayba da işaret ediyor.
Akıllı tarım ve robotik, kırsal istihdamı dönüştürüyor
Çobanlık ve geleneksel çiftçilik gibi meslekler, yerini akıllı sulama sistemleri, drone’larla verim takibi ve sensörlü tarım teknolojilerine bırakıyor. İnsan gücüne olan ihtiyaç azalırken, yeni tarım teknolojileri sektörde yetenek profilini baştan tanımlıyor.
Fosil yakıta veda, temiz enerjiye merhaba
Kömür ve petrol sektörlerinde çalışan milyonlarca kişi için yeşil dönüşüm ciddi bir tehdit oluşturuyor. Avustralya ve Almanya gibi ülkeler, kömür madenciliğini sonlandırma takvimlerini açıklarken bu alandaki çalışanlar yeniden istihdam programlarına yönlendiriliyor. Buna karşın, yenilenebilir enerji teknisyenliği, elektrikli araç uzmanlığı ve çevre mühendisliği gibi alanlar hızla büyüyor.
Yaşlanan nüfus, yeni hizmet alanlarını tetikliyor
Demografik değişimler de iş gücü yapısını değiştiriyor. Yaşlanan nüfus nedeniyle hemşirelik, yaşlı bakımı, sosyal hizmetler ve öğretmenlik gibi mesleklere talep artıyor. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde genç ve eğitimli nüfusun artması, bu alanlarda büyümeyi destekliyor.
Geleceğin becerileri: Teknoloji ve insani yön birlikte yükseliyor
Leopold’a göre gelecekte öne çıkacak mesleklerde iki temel beceri grubu öne çıkacak: teknoloji okuryazarlığı ve insani beceriler. Yapay zeka, yazılım ve veri bilimi gibi alanlarda teknik bilgiye sahip olmak kadar, empati, yaratıcılık, problem çözme ve dayanıklılık gibi kişisel yetkinlikler de kritik öneme sahip olacak.
Bilgi kuşaktan kuşağa nasıl aktarılacak?
Yapay zekanın üretkenliğe dahil olması, mesleki deneyim aktarımında da boşluklar yaratıyor. Leopold, genç çalışanların artık geçmişte olduğu gibi giriş pozisyonlarında deneyim kazanamadığını, çünkü bu görevlerin pek çoğunun yapay zeka tarafından devralındığını belirtiyor. Bu durum, mesleki kültürün aktarımı konusunda yeni yöntemlerin geliştirilmesini zorunlu kılıyor.
