İngiltere, ABD ile gümrük vergisi konusunda anlaşmaya yakın

İngiltere ile Amerika Birleşik Devletleri arasında çelik ve otomobil ihracatına yönelik daha düşük gümrük vergisi kotalarını içeren sınırlı kapsamlı bir ticaret anlaşmasının son aşamaya geldiği bildirildi. Financial Times'ın haberine göre Londra ve Washington’daki üst düzey yetkililer, Donald Trump’ın Şubat ve Mart aylarında yürürlüğe koyduğu yüzde 25’lik “kurtuluş günü tarifeleri”nin İngiliz ihracatçıları üzerindeki etkisini hafifletmeye yönelik hazırlanan bu anlaşmanın hafta içinde imzalanması bekleniyor.

Anlaşmanın özellikle Bentley, Jaguar Land Rover ve Aston Martin gibi lüks otomobil markalarının ağırlıklı olarak ABD’ye bağımlı ihracat faaliyetlerini sürdürebilmesi açısından kritik olduğu ifade ediliyor. İngiltere’nin otomotiv sektörünü temsil eden Motor Üreticileri ve Tüccarları Derneği (SMMT) verilerine göre, ülkenin geçen yıl ABD’ye yaptığı araç ihracatı 100 bin adedi aşarken, toplam değeri 7,5 milyar sterlini buldu. Bu rakam, Avrupa Birliği’nden sonra ABD’yi İngiliz otomobil üreticileri için en büyük ikinci ihracat pazarı haline getiriyor.

Otomotiv sektöründen üst düzey bir yönetici, düşük gümrük vergili kota haberini olumlu karşılarken, esas hedefin yüzde 25’lik tarife oranını doğrudan düşürmek olması gerektiğini vurguladı. Yönetici, “Kotaların işletilmesi karmaşıktır ve ticareti doğası gereği kısıtlar. En önemli şey, yüzde 25'lik tarifeyi kesmektir, çünkü yaklaşık yüzde 10'un üzerinde, sürdürülebilir değildir” sözleriyle uyarıda bulundu.

İngiltere, daha önce Joe Biden yönetimiyle yaptığı anlaşma çerçevesinde yılda 500 bin tona kadar çeliği ABD’ye gümrüksüz ihraç edebiliyordu. Ancak Trump’ın yeniden başkanlık koltuğuna oturmasının ardından yürürlüğe koyduğu tarifeler, bu anlaşmanın işlevini yitirmesine yol açtı. ABD, 2023 yılında İngiltere’den yaklaşık 165 bin ton çelik ithal ederken, bu ticaretin değeri 400 milyon sterlini buldu. Buna karşın İngiltere’nin ABD’ye yaptığı toplam çelik ihracatının hacmi, Trump’ın ilk döneminde başlattığı tarifelerden bu yana neredeyse yarı yarıya azaldı.

Trump yönetimiyle yapılan yeni anlaşmanın bir diğer hedefi de İngiltere’ye uygulanan yüzde 25’lik sektöre özel gümrük vergilerinde indirime gidilmesi. İngiliz tarafı, bu amaçla dijital hizmet vergisi, Amerikan otomobillerine uygulanan tarifeler ve ABD tarım ürünlerine yönelik gümrük duvarlarında bazı tavizler sunmayı değerlendirmeye aldı. Ancak İngiltere, halk sağlığı ve gıda güvenliği konularında geri adım atmayacağını net biçimde ortaya koydu. Özellikle klorla yıkanmış tavuk ve hormonlu sığır eti gibi ABD menşeli gıda ürünlerine ilişkin standartlar kabul edilmeyecek. Bu tutumun, AB ile imzalanması planlanan veterinerlik anlaşmasını da zora sokabileceği belirtiliyor.

İngiltere Ticaret Bakanlığı’ndan bir yetkili, ABD’nin teklif ettiği gümrük muafiyet kotalarını “cömert” olarak nitelendirirken, bunun İngiltere’nin uzun vadede gümrük tarifelerinin yaratacağı tahribattan korunması açısından önemli olduğunu dile getirdi. Ancak başka bir İngiliz yetkili, anlaşmanın kapsamını daha sınırlı bularak, yürütülen pazarlıkların henüz birçok cephede sonuca ulaşmadığını hatırlattı.

Anlaşma, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent’in Kongre’de yaptığı açıklamaların ardından kamuoyuna yansıdı. Bessent, ticaret ortaklarıyla yürütülen 17 ayrı anlaşmadan bazılarının "belki de bu hafta kadar erken" bir zamanda duyurulabileceğini söyledi. ABD yönetimi; Kanada, Meksika, Japonya, Vietnam, Hindistan ve Avrupa Birliği gibi ülkelerle de benzer görüşmeler yürütüyor. Ancak bazı ülkeler, Washington’un gümrük muafiyetlerinin kapsamı konusunda şeffaf davranmamasından rahatsızlık duyuyor.

İngiltere’nin ABD ile vardığı bu yeni anlaşmanın, aynı gün duyurulan İngiltere-Hindistan serbest ticaret anlaşmasının hemen ardından gelmesi, Başbakan Sir Keir Starmer’ın küresel ticarette daha fazla rol oynama hedefini güçlendirmeyi amaçlıyor. Özellikle çelik ve otomotiv sektörlerinden gelen baskının artması, Londra yönetiminin hızlı adımlar atmasını zorunlu kıldı. Ticaret birliği UK Steel, Trump’ın yeni tarifelerinin, küresel arz fazlasıyla zaten baskı altında olan sektörü daha da zor durumda bırakacağı uyarısında bulunmuştu.

Ancak müzakerelerin henüz tamamlanmamış önemli bir ayağını ilaç sektörü oluşturuyor. Görüşmelere yakın iki kaynağa göre, bu alandaki anlaşmazlıklar nedeniyle süreç zaman zaman sekteye uğradı. Trump yönetimi, geçtiğimiz ay ilaç ve mikroçiplere yönelik ulusal güvenlik soruşturmaları başlattı. Bu gelişme, İngiltere'nin ABD'ye 2024 yılı için toplam 6,6 milyar sterlinlik ilaç ihracatını tehlikeye sokabilecek gümrük vergilerinin önünü açabilir.

İngiltere’nin ABD ile vardığı bu anlaşmanın kapsamı henüz tam anlamıyla netleşmiş değilse de, her iki tarafın da sektörel çıkarlarını dengeleyen, sınırlı fakat stratejik öneme sahip bir uzlaşma zemini üzerinde buluşmaya çalıştıkları görülüyor.