Nobel ödüllü ekonomistten yatırımcılara uyarı
Nobel Ekonomi Ödülü sahibi Joseph Stiglitz, tahvil piyasalarının ABD’nin mali görünümündeki zorlukları tam anlamıyla fiyatlamadığı uyarısında bulundu. CNBC’ye konuşan Stiglitz, işletmelerin Trump yönetiminin gümrük vergilerine uyum sağlama süreciyle birlikte tarifelerden elde edilen gelirlerin azalacağını, ancak piyasaların bu gerçeği görmezden geldiğini söyledi. ABD’nin mali durumunun mevcut projeksiyonlardan daha kötü olacağını belirten Stiglitz, piyasaların tepki vermekte yavaş kaldığını dile getirdi.
İtalya’daki Ambrosetti forumunda konuşan Stiglitz, ABD hükümetinin finansmanında ciddi sıkıntılar yaşanabileceğini ifade etti. Tahmini reel faiz oranlarının %2’den %2,5’e yükseldiğini hatırlatarak bunun yönetim zafiyetinin işareti olduğunu kaydetti. Trump’ın gümrük vergisi gelirlerinin açığı finanse edeceği iddiasına şüpheyle yaklaşan Stiglitz, firmaların tedarik zincirlerini zamanla yeniden düzenleyeceğini ve gümrük gelirlerinin hızla düşeceğini vurguladı. ABD’nin mali tablosunun sanılandan daha kötü olacağını, gelirlerin uzun vadede kalıcı olmayacağını belirtti.
Tahvil piyasasında bu hafta ABD’nin 30 yıllık Hazine tahvillerinin getirisi kısa süreliğine %5 seviyesini gördü. Federal temyiz mahkemesinin Trump’ın uyguladığı bazı gümrük vergilerini yasadışı bulmasıyla, Washington’ın milyarlarca doları iade etmek zorunda kalabileceği ihtimali gündeme geldi. Bu gelişmeler, uzun vadeli borçlanma maliyetlerinde baskıyı artırdı. Ekonomistler, Trump’ın bütçe planlarının önümüzdeki on yılda trilyonlarca dolarlık yeni açık yaratacağını öngörüyor.
Obama döneminde Ekonomik Danışmanlar Konseyi başkanlığı yapmış olan Jason Furman da CNBC’ye yaptığı değerlendirmede, Trump yönetiminin seleflerinden miras aldığı yüksek açık yolunu sürdürdüğünü söyledi. Vergi indirimleri, harcama artırımları ve gümrük vergilerinin toplamda mali açıdan tarafsız olduğunu ancak bunun GSYİH’nin %6’sını aşan bir bütçe açığına razı olmak anlamına geldiğini ifade etti. Borcun milli gelire oranının artmaya devam ettiğini belirten Furman, bu durumun ipotek faizlerini yükseltebileceğini ve yatırımları olumsuz etkileyebileceğini dile getirdi.
Piyasa aktörleri de bu tabloya dikkat çekti. Aberdeen’de sabit gelir küresel başkanı Jonathan Mondillo, tahvil yatırımcılarının “hem pastadan pay almak hem de onu yemek istediklerini” belirterek, gümrük gelirlerinin büyümeyi yavaşlatacağı, açık harcamaları artıracağı ve daha fazla borçlanmayı beraberinde getireceği görüşünü paylaştı. Mondillo, ABD Hazine tahvillerinin özellikle uzun vadeli kısmında büyük endişeler olduğunu söyledi.
Stiglitz, ayrıca ABD ile Avrupa Birliği arasında imzalanan son ticaret anlaşmasını da eleştirdi. Brüksel’in “kötü bir anlaşma” yaptığını belirten Stiglitz, Avrupa’nın savunma kapasitesi eksikliği nedeniyle Washington’a bağımlı kaldığını vurguladı. Avrupa’nın daha güçlü bir anlaşma yapması gerektiğini söyleyen Stiglitz, buna rağmen güvenlik kaygılarının Brüksel’i uzlaşmaya zorladığını kaydetti. Avrupa’nın ABD’ye stratejik bağımlılığını hatırlatan Stiglitz, “Trump’ın 2017’de göreve geldiğinde ABD’nin güvenilir bir ortak olmadığını anlamaları gerekirdi” dedi.
