Nutella'nın üreticisi Ferrero'ya mahkemeden fındık yasağı iddiası: Rekabet Kurulu'ndan yanıt geldi

İHA'nın iddiasın göre Ordu Büyükşehir Belediyesi kuruluşu ORTAR ve Ordu merkezli yerel bir fındık firması tarafından Ankara 15. İdare Mahkemesi'ne açılan davada fındık sektörünü yakından ilgilendiren bir karar çıktı.

Ankara 15. İdare Mahkemesi, Ferrero'nun Mart 2024 tarihinde Rekabet Kurumu'na Türk hükümetinin açıkladığı fındık fiyatının altında alım yapmayacağına ilişkin verdiği taahhüdü yeterli bulmadı.

Mahkeme, kararında şöyle denildi:

"Fındık piyasasında monopsona yakın bir güçle hakim durumda olduğu tespit edilen davalı şirketin piyasa yapısını bozucu eylemlerinin şirketin küresel ölçekteki ticari hacmi, pazar payı ve dikey bütünleşik yapısı göz önüne alındığında, sadece fiyat ve miktar odaklı sunulan taahhütlerin, teşebbüsün hakim durumu kötüye kullanma potansiyelini ortadan kaldırdığına ve pazardaki dışlayıcı ve sömürücü eylemlerini kalıcı olarak sonlandırdığına dair somut ve güvenilir bir güvence sağlamadığı görülmektedir."

Rekabet Kurumu kararı hukuka uygun bulunmadı

Mahkeme kararında, Rekabet Kurumu'na verilen taahhütlerin caydırıcılık ve piyasayı disipline etme işlevini ne ölçüde karşıladığının belirsiz olduğu, Rekabet Kurumu'nun bu durumu yeterince değerlendiremediği belirtilerek, "Davalı şirketin piyasadaki hakim durumu ve bu gücü doğrudan veya dolaylı olarak manipüle etme potansiyeli, verilen taahhütlerin bu durumu etkin bir şekilde engellememesi halinde, piyasadaki rekabetçi yapının temel unsurlarından olan küçük ve orta ölçekli teşebbüslerin ticari faaliyetlerini sürdüremez hale getirerek ekonomik mahvına neden olma riski taşımaktadır. Bu nedenle davalı idarenin piyasadaki rekabetçi yapıyı kalıcı olarak tesis etmek yerine etkinliği somut verilerle teminat altına alınmayan ve denetimi güç taahhütlerle soruşturmayı sonlandırmasına yönelik dava konusu kurul (Rekabet Kurumu) kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır."

Mahkeme, bu kararalar doğrultusunda İtalyan firmanın Rekabet Kurumu'na verdiği taahhütleri iptal etti.

Davayı açan Ordu Büyükşehir Belediyesi kuruluşu ORTAR ve Ordu merkezli yerel bir fındık firmasının avukatı Ali Mertan, yaptığı açıklamada, mahkemenin bu kararla Rekabet Kurumu'nun taahhütnamesini iptal ettiğini belirtti:

"Bu durumda Rekabet Kurumu mevcut taahhüt işlemini bugün itibariyle sonlandıracak ve bu karar doğrultusunda firmanın Türkiye'de ticari faaliyetini durdurma, yani iç piyasada kabuklu kabuksuz fındık alımı, kırımı, ihracat işlerini tasfiye etmek zorunda kalacaktır. Yani sadece ithalat işini yapacaktır. İhracatı Türk firmaları yapacaktır. Değerli tarım gibi uygulamalara son verecektir."

35 yıldır Türkiye'de faaliyet gösteren Ferrero'nun 6 tesisinde binden fazla çalışanı bulunuyor. İtalyan şirket 2014 yılında fındık alımı, işlemesi ve satışı yapan pazar lideri Oltan Grup'u da satın alarak bünyesine kattı.

Nutella, Ferrero Rocher ve Kinder çikolatalarının üreticisi olan şirket fındık ithalatının yüzde 80’ini Türkiye’den yapıyor. Pazardaki en büyük alıcı olduğu için fiyatları belirleme konumunda olan Ferrero Rekabet Kurumu ile yaptığı anlaşmaya göre Türkiye’de müdahale referans fiyatının altında kabuklu fındık alımı yapmama ve piyasa verimliliğini destekleme sözünü verdi.

Rekabet Kurulu: Ferrero ile ilgili ortaya atılan iddialar gerçeği yansıtmıyor

Rekabet Kurulu, Ferrero’nun Türkiye’deki fındık alımı ve kırımı ve ihracat faaliyetlerini durduracağı, yalnızca ithalat yapabileceği ve Kurul tarafından teşebbüse idari para cezası uygulanması gerektiği yönünde karar alındığı hususlarını içeren haberlerin gerçeği yansıtmadığını bildirdi.

Açıklamada şöyle denildi:

"Rekabet Kurulunun Ferrero Fındık İthalat İhracat ve Tic. AŞ hakkında almış olduğu ve taahhütle sonuçlanan soruşturmaya yönelik kararın Ankara 15. İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmesine ilişkin olarak basında çıkan yanlış ve yanıltıcı haberler sebebiyle açıklama yapılması gereği hâsıl olmuştur.

Hatırlanacağı üzere Ferrero hakkında yürütülen soruşturma; Ferrero tarafından getirilen ve temel olarak kabuklu fındık alım miktarının azaltılması, iç fındık alım miktarının artırılması, fındık alımının pazarın işleyişini bozmayacak şekilde gerçekleştirilmesi ve Toprak Mahsulleri Ofisi’nin referans fiyatının altında alım yapılmaması hususlarını içeren taahhütlerin kabul edilmesiyle 07.03.2024 tarihinde sonlandırılmıştır.

Karardan sonra Kurulun bu kararına ilişkin olarak Ankara 15. İdare Mahkemesine iptal davası açılmıştır. Dava sürecinin sonunda Ankara 15. İdare Mahkemesi tarafından temel olarak; fiyat ve miktar odaklı sunulan taahhütlerin, Ferrero’nun hâkim durumunu kötüye kullanma potansiyelini ortadan kaldırdığına veya pazardaki dışlayıcı ve sömürücü eylemlerini kalıcı olarak sonlandırdığına dair somut ve güvenilir bir güvence sağlamadığı, alınan taahhütlerin fındık piyasasındaki etkilerinin bütüncül bir ekonomik analizle değerlendirilmediği dolayısıyla taahhüt kararının bu haliyle yetersiz kaldığı hususları belirtilerek, Kurul kararı iptal edilmiştir.

Mahkeme kararında yalnızca, taahhütler temelinde soruşturma dosyasının sonlandırılmış olmasına ilişkin Kurul kararı değerlendirilmiş olup, kararda Ferrero’ya veya diğer ilgili taraflara yönelik herhangi bir yaptırım kararı yer almamaktadır. Bir diğer ifadeyle Ferrero’nun Türkiye’deki fındık alımı ve kırımı ve ihracat faaliyetlerini durduracağı, yalnızca ithalat yapabileceği ve Kurul tarafından teşebbüse idari para cezası uygulanması gerektiği yönünde karar alındığı hususlarını içeren haberler gerçeği yansıtmamaktadır. Ayrıca konuya ilişkin hukuki sürecin devam ettiği de belirtilmelidir.

Mahkeme kararı doğrultusunda, Ferrero tarafından, verilen taahhütlere uyum yükümlülüğü sona ermiş olmakla birlikte, fındık piyasasında rekabetin etkin işleyişinin sağlanması ve sürdürülmesi adına somut verilerle desteklenen bir piyasa analizinin yapılması ve gerekli değerlendirmelerin gerçekleştirilmesi amacıyla konunun yeniden Rekabet Kurulu gündemine alınması ihtiyacı doğmuştur.

Bu çerçevede, Rekabet Kurulu yeni bir karar tesis edene kadar, Ferrero’nun hâkim durumunu kötüye kullanmama yükümlülüğü devam etmektedir."