Trump’ın "Büyük Güzel Yasa Tasarısı" Temsilciler Meclisi’nden geçti
ABD Başkanı Donald Trump’ın uzun süredir gündeminde olan ve maliyetinin 5 trilyon doları aşacağı öngörülen yeni vergi ve harcama tasarısı Temsilciler Meclisi’nde 218’e karşı 214 oyla kabul edildi. Yasalaşmak üzere Trump’a gönderilen paket, bireysel ve kurumsal vergi indirimlerinden göçmenlik uygulamalarına, çevre düzenlemelerinden sağlık sistemine kadar birçok alanda kapsamlı değişiklikler içeriyor.
Bireysel vergi indirimi kalıcı hale geliyor
Trump’ın başkanlığı döneminde 2017 yılında çıkarılan Vergi Kesintileri ve İş Yasası kapsamındaki bireysel gelir vergisi indirimlerinin 2025 sonunda sona ermesi bekleniyordu. Yeni tasarı bu indirimleri kalıcı hale getiriyor. Bu düzenlemenin federal bütçeye maliyeti 2,2 trilyon dolar olarak hesaplandı. Ayrıca standart vergi kesintisinin süresi de uzatıldı. Kongre Bütçe Ofisi’nin (CBO) tahminlerine göre bu adımın maliyeti 1,4 trilyon dolara ulaşacak.
Alternatif Asgari Vergi (AMT) muafiyetinin artırılması ve genişletilmesi de yasada yer alıyor. Bu kalem de bütçeye ek 1,4 trilyon dolar yük getirecek. Çocuk Vergi Kredisi’nde yapılan değişiklikle mevcut miktar 2.200 dolara yükseltilirken, kredi miktarı enflasyona endekslenerek her yıl otomatik olarak güncellenecek. Bu düzenlemenin 817 milyar dolara mal olması bekleniyor.
Şirketlere ve işletmelere yeni teşvikler
Kurumsal vergi indirimi cephesinde ise "geçişli" işletmelere yönelik önemli avantajlar getiriliyor. Şahıs şirketleri, limited şirketler (LLC) gibi işletmelerin sahipleri için geçerli olan vergi indirimleri hem uzatılıyor hem de artırılıyor. Bu adımın maliyeti 737 milyar dolar olarak açıklandı. İşletmelerin ekipman satın alımlarında gider gösterme imkânını tam anlamıyla kullanmalarına izin veren düzenleme de yeni yasa kapsamında kalıcı hale getirildi. Bu değişiklik için bütçeye 363 milyar dolar ayrıldı.
Yeni vergiler ve vergi istisnaları
Yasa ile birlikte yeni bir vergi kalemi de sisteme ekleniyor. Göçmenlerin kendi ülkelerine gönderdikleri para transferleri üzerinden %1 oranında vergi alınacak. Bu düzenlemeden federal hükümetin 10 milyar dolarlık yeni gelir elde etmesi bekleniyor. Buna karşılık ateşli silah susturucularına uygulanan vergiler kaldırılıyor. Bu kararın ise 1,7 milyar dolarlık bir maliyet doğuracağı tahmin ediliyor.
Göçmenlik politikaları sertleşiyor
Trump’ın göçmenlik politikalarını yeniden hayata geçirmeye yönelik çabaları yasa tasarısında geniş yer buldu. Sınır duvarı inşasına yeniden kaynak aktarılıyor. Bunun yanı sıra gözetleme kuleleri, insansız hava araçları ve diğer sınır güvenlik sistemleri için ek bütçe sağlanacak. Göçmenlik uygulamaları kapsamında personel sayısı artırılırken, gözaltı kapasitesi de büyütülüyor. Göçmenlik mahkemeleri için de kaynak tahsis ediliyor.
Yeşil enerji teşvikleri sonlandırılıyor
Yasa, Trump’ın çevre politikalarındaki geri dönüşünü net şekilde ortaya koyuyor. Elektrikli ağır vasıta alımlarına yönelik mevcut teşvik programları iptal ediliyor. Aynı şekilde, hava kirliliği ve sera gazı emisyonlarını azaltmayı hedefleyen hibe programlarına da son veriliyor. Bunun yerine boru hatlarının inşası, doğal gaz ihracatı ve yeni arama faaliyetlerine teşvik sağlanacak. Elektrikli araçlar ile temiz elektrik üretimine yönelik vergi indirimleri de kaldırılıyor.
Sağlık programlarında yeni koşullar ve kısıtlamalar
Medicaid ve benzeri sağlık yardımı programlarında yapısal değişikliklere gidiliyor. 2027 yılından itibaren geçerli olacak yeni düzenlemelere göre, bakmakla yükümlü olduğu kimsesi olmayan, sağlıklı yetişkinlerin yardımlardan faydalanmaya devam edebilmesi için ayda en az 80 saat çalışması, gönüllü faaliyetlerde bulunması veya eğitim kurumuna devam etmesi gerekecek.
Ayrıca yasa, bazı vatandaş olmayan bireylerin Medicaid kapsamı dışına çıkarılmasını öngörüyor. Bu kişilere kendi fonlarıyla sağlık hizmeti sağlamaya çalışan eyaletler ise cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalacak.
Oylar son ana kadar bölündü
Temsilciler Meclisi’nde yapılan oylama büyük bir çekişmeye sahne oldu. Yasa tasarısı yalnızca dört oy farkla, 218 evet ve 214 hayırla kabul edildi. İki Cumhuriyetçi milletvekili yasa tasarısına karşı oy kullandı. Oylamanın ardından Cumhuriyetçi kanat, Meclis’te “USA, USA, USA” sloganları attı. Demokratlar ise yasanın yaratacağı devasa bütçe açıklarına, sosyal programlara yönelik kesintilere ve çevre politikalarının zayıflatılmasına sert tepki gösterdi.
Tasarının Kongre’den geçmesiyle birlikte gözler yeniden Trump’a çevrildi. Eski başkanın bu yasa paketini imzalamasıyla birlikte ABD’de vergi sistemi, enerji politikası, sosyal yardımlar ve göçmenlik uygulamaları ciddi bir dönüşüm yaşayacak.
