Trump’ın tartışmalı tarifeleri temyizle geri döndü: ABD Federal Mahkemesi uygulamayı yeniden başlattı
ABD Federal Daire Temyiz Mahkemesi, Başkan Donald Trump döneminde getirilen ve kamuoyunda “Kurtuluş Günü tarifeleri” olarak bilinen ithalat vergilerinin yeniden yürürlüğe konmasına yeşil ışık yaktı. Washington’daki temyiz mahkemesi, aldığı bu kararı herhangi bir gerekçe veya görüş bildirmeksizin duyurdu. Ancak taraflara yönelik süre sınırı belirlenerek davacıların 5 Haziran’a kadar, federal idarenin ise 9 Haziran’a kadar yanıt vermesi talep edildi.
Temyiz mahkemesinin müdahalesi, alt mahkeme olan ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi’nin geçtiğimiz Çarşamba günü verdiği dikkat çekici ve beklenmedik kararın ardından geldi. Ticaret mahkemesi, Trump yönetiminin özellikle Çin, Kanada ve Meksika’dan ithal edilen belirli ürünler üzerine koyduğu tarifelerin kaldırılmasını veya en azından ertelenmesini gündeme getirmişti.
Trump döneminde başlatılan bu tarifeler, “ulusal güvenlik” gerekçesiyle uygulamaya konmuştu. Yönetim, Çin, Kanada ve Meksika’yı ABD’ye yönelik fentanil akışına yeterince engel olmamakla suçlamış ve bu nedenle çelikten alüminyuma, elektronik parçalardan kimyasallara kadar uzanan geniş bir ürün yelpazesi üzerindeki ithalat vergilerini artırmıştı. Bu politikalar hem iç politikada hem de uluslararası ticaret çevrelerinde ciddi tartışmalara yol açmıştı.
ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi, tarifelerin uygulanma biçimini sorgulamış, hükümetin tarifeleri gerekçelendirme konusunda hukuki sınırları aşıp aşmadığına dair ciddi sorular sormuştu. Mahkeme, tarifelerin süresiz ve kapsamı belirsiz bir biçimde uygulanmasının hukuki temellere dayanıp dayanmadığı konusunda kuşkular dile getirmişti.
Ancak temyiz mahkemesinin bu kararıyla birlikte, yürürlükteki tarifeler – en azından geçici olarak – yeniden uygulanabilir hale geldi. Bu adım, özellikle ticaret yapan şirketler ve ithalatçılar açısından yeni bir belirsizlik dalgası yarattı. Kararın gerekçesiz olması da piyasalarda soru işaretlerini artırdı.
Davayla ilgili süreç hâlen devam ediyor ve önümüzdeki haftalarda tarafların sunacağı yazılı savunmaların ardından, temyiz mahkemesinin daha kapsamlı bir değerlendirmeye gidip gitmeyeceği merak konusu.
Trump’ın ticaret politikaları, başkanlık süresi boyunca sık sık agresif müzakere aracı olarak tarifelerden faydalanmasıyla tanınıyordu. Bu kapsamda Çin ile yürütülen ticaret savaşları, NAFTA’nın yeniden müzakere edilerek USMCA’ya dönüştürülmesi ve Avrupa Birliği ile yaşanan tarifeli gerilimler kamuoyunun gündeminde geniş yer bulmuştu.
Yeni temyiz kararı, Trump’ın yeniden başkanlığa aday olduğu bir dönemde alınmış olması nedeniyle siyasi açıdan da dikkatle izleniyor. Ticaret politikaları, Trump’ın seçim kampanyasında yeniden güçlü bir yer tutarken, bu karar da bu tartışmaları daha da alevlendirme potansiyeline sahip.
