Trump’tan Fed’e baskı: Bir şeyleri zorlamam gerekebilir
ABD Başkanı Donald Trump, faiz oranlarını düşürmediği için ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ı sert sözlerle eleştirdi. Powell’ı “aptal” olarak niteleyen Trump, Beyaz Saray’ın Fed’e faiz indirimi konusunda baskı yapabileceğini belirtti. Başkan, faizlerin düşürülmemesi hâlinde “bir şeyleri zorlamak zorunda kalabileceğini” ifade etti ancak bu ifadeyle ne kastettiğine dair net bir açıklama yapmadı.
Trump, Powell’a atıfta bulunarak, “Faiz oranlarını düşürmek için yeterli neden göremiyorum diyen bir aptal yüzünden yılda 600 milyar dolar harcayacağız” dedi. Ayrıca, Fed’in borçlanma maliyetlerini bir puan düşürmesi hâlinde ABD’nin her yıl yüz milyarlarca dolar tasarruf edebileceğini öne sürdü. Başkanın bu açıklamaları, Fed’in Haziran ayındaki politika toplantısından yalnızca bir hafta önce geldi.
Trump, görev süresinin Mayıs 2026’da sona ereceğini hatırlatarak Powell’ı görevden almayı planlamadığını söyledi. Buna rağmen, Powell’a yönelik saldırılarını sıklaştırması, piyasalarda Fed’in bağımsızlığına dair soru işaretlerini yeniden gündeme taşıdı.
Trump’ın eleştirilerinin arka planında, Powell liderliğindeki Fed’in 2024 başında başlattığı faiz indirim döngüsünü durdurması yer alıyor. Merkez Bankası, Trump’ın uygulamaya koyduğu ticaret tarifelerinin yol açtığı maliyet baskıları nedeniyle enflasyonun yeniden yükselmesi riskine karşı temkinli bir duruş sergiliyor. Fed’in hedef faiz aralığı şu anda %4,25 ile %4,5 arasında bulunuyor; bu oran, Avrupa Merkez Bankası’nın politika faizinin iki katından fazla.
Powell, faiz kararlarını Trump’ın talepleri doğrultusunda değil, verilere dayanarak aldıklarını defalarca vurguladı. Son olarak geçen ay Trump’ın talebiyle yapılan özel bir toplantıda da aynı görüşünü yineledi.
Trump’ın Powell’a yönelik eleştirilerinin yoğunluğu, bazı çevrelerde başkanın halefini daha erken açıklayabileceği yönünde yorumlandı. Başkan geçen cuma günü yaptığı açıklamada, yeni bir Fed başkan adayını “çok yakında” belirleyebileceğini söyledi. Bu açıklama, “gölge Fed başkanı” fikrini tekrar gündeme taşıdı. Böyle bir figür, resmî olarak atanmasa da piyasa beklentilerini şekillendirmede önemli bir rol oynayabilir.
Bu bağlamda öne çıkan isimlerden biri, Hazine Bakanı Scott Bessent oldu. Bessent, Ekim ayında yaptığı bir röportajda, gölge Fed başkanı fikrine açık olduğunu belirtmişti. Bunun yanında, Stanford Üniversitesi’nden eski Fed yöneticisi Kevin Warsh, Ulusal Ekonomi Konseyi Başkanı Kevin Hassett ve mevcut Fed yöneticisi Christopher Waller da olası adaylar arasında gösteriliyor.
Ancak piyasa uzmanları, bu yaklaşımın yatırımcı güveni açısından riskler barındırdığı görüşünde. International Capital Strategies ortağı Doug Rediker, “Piyasalar, Fed yönetim kurulu üyesi olarak henüz onaylanmamış bir bireye, hele hele başkan olarak onaylanmamış birine saygı göstermeyecektir,” ifadelerini kullandı. Rediker, böyle bir uygulamanın tahvil piyasalarında istikrarsızlığa neden olabileceğine dikkat çekti ve Trump’ın erken aday açıklamasının, o kişinin siyasi hedef hâline gelme riskini artırabileceğini söyledi.
