Aynı film, yeni sahne: Trump'ın tarife misillemesi tarihi likidasyon getirdi
- ABD Başkanı Donald Trump, Çin’e yönelik yeni bir yüzde 100 ek gümrük vergisi getireceğini ve “tüm kritik yazılımlara” ihracat kısıtlamaları uygulayacağını açıkladı. Kripto yatırımcıları, Bitcoin’in rekor kırmasından sadece birkaç gün sonra tarihî bir satış dalgasıyla karşılaştı.
ABD Başkanı Donald Trump, Çin’e yönelik yeni bir yüzde 100 ek gümrük vergisi getireceğini ve “tüm kritik yazılımlara” ihracat kısıtlamaları uygulayacağını açıkladı. Ayrıca, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile planlanan zirveyi iptal edebileceğini söyleyerek iki ülke arasındaki ticaret savaşını yeniden alevlendirdi.
Trump’ın açıklamaları, Çin’in bu hafta nadir elementler ve kritik minerallerin ihracatını sınırlayan yeni kurallar duyurmasının ardından geldi. Yeni düzenlemelere göre, Çin kaynaklı nadir elementlerin yüzde 0,1’inden fazlasını içeren ürünlerin ihracatı için yabancı şirketlerin Pekin’den lisans alması gerekecek.
Çin, dünyadaki nadir element üretiminin yüzde 90’ını sağlıyor; bu metaller, otomotivden savunmaya, güneş panellerinden çiplere kadar pek çok sektörde hayati öneme sahip.
Bu hamle, Çin’in küresel tedarik zincirini zorlayabileceği ve ABD’nin ileri teknoloji üretiminde kullanılan nadir metallere erişimini sınırlayabileceği endişelerini artırdı.
Trump, Güney Kore’de yapılacak Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesinde Şi Cinping ile planlanan buluşmayı iptal etmeyi düşündüğünü açıkladı:
“İki hafta içinde Şi ile görüşecektim ama artık bunun bir anlamı kalmadı gibi görünüyor.”
Ancak daha sonra geri adım sinyali verdi:
“Zaten orada olacağım, dolayısıyla belki görüşme gerçekleşir.”
“Ne olacağını göreceğiz, bu yüzden tarihi 1 Kasım yaptım.”
Trump ayrıca, uçak parçaları gibi ürünlere de ihracat kontrolleri getirilebileceğini belirtti.
Piyasalarda sert satış dalgası
Trump’ın açıklamalarının ardından S&P 500 endeksi yüzde 2,7, Nasdaq Composite yüzde 3,6 düştü. Bu, nisan başından bu yana en kötü günlük performans oldu.
ABD’nin 2 yıllık tahvil getirisi üç haftanın en düşük seviyesine gerilerken, dolar endeksi yüzde 0,7 düştü.
Wall Street’in “korku göstergesi” olarak bilinen VIX endeksi, 20 seviyesinin üzerine çıktı.
Piyasalar açısından bu tablo, Nisan’daki çöküş dönemini hatırlattı. O dönemde Trump yönetimi benzer şekilde yüksek vergiler açıklamış, borsalar sert düşmüş, ardından planlar askıya alınınca hisseler hızla toparlanmıştı.
Analistler şimdi aynı senaryonun tekrarlanıp tekrarlanmayacağını izliyor..
Ticaret savaşı yeniden alevleniyor
Yeni vergiler, ABD ve Çin’in tam ölçekli bir ticaret savaşına geri dönebileceği endişesini artırdı.
Yılın başlarında Trump yönetimi Çin ürünlerine yüzde 145’e varan tarifeler uygulamış, Pekin de misilleme olarak ABD mallarına yüzde 125 oranında ek vergi getirmişti.
Peterson Institute for International Economics verilerine göre:
ABD’nin Çin’den ithalata uyguladığı ortalama gümrük oranı yüzde 58,
Çin’in ABD mallarına uyguladığı ortalama oran ise yüzde 37.
ABD ve Çin, yılın ilk yarısında Cenevre’de bir ticaret ateşkesi anlaşması imzalamıştı. Ancak Çin’in nadir element ihracatını yavaşlatmaya başlaması bu anlaşmayı riske attı.
İki taraf, Haziran’daki Londra görüşmelerinde geçici bir çözüm bulmuş ve ardından Stokholm ve Madrid’de görüşmeler sürmüştü.
Şu anda yürürlükte olan 90 günlük ateşkes, Kasım ortasında sona erecek.
Kripto tarihindeki en büyük tasfiye olayı
Kripto yatırımcıları, Bitcoin’in rekor kırmasından sadece birkaç gün sonra tarihî bir satış dalgasıyla karşılaştı.
Coinglass verilerine göre, son 24 saatte 19 milyar doları aşan bahisler silindi ve 1,6 milyondan fazla yatırımcı tasfiye edildi. Bu pozisyonların 7 milyar dolarından fazlası, Cuma günü bir saatten kısa sürede satıldı
Karşılaştırmak gerekirse, COVID çöküşü döneminde toplam likidasyon 1,2 milyar dolar, FTX krizinde ise 1,6 milyar dolar olmuştu.
Dünkü satış dalgası, bu iki olayın yaklaşık altı katı büyüklüğe ulaştı.
Sonuç: aynı film, yeni sahne
Tehdit gelir, piyasalar sarsılır, sonra geri adım… Wall Street’te buna artık bir isim bile verildi: “TACO trade” - Trump always chickens out. Yani Trump her seferinde geri adım atar.
Şimdi bu senaryo bir kez daha test edilecek.
