Tesla yönetimi ve Musk'ın uykusunu kaçıran sorun: Karbon satışı sözleşmeleri

Herkes Tesla'yı sadece bir elektrikli otomobil satıcısı olarak düşünse de aslında Tesla çok daha ilginç başka bir iş alanında daha sahip. Elbette elektrikli otomobil satıcısı olmasına da göbekten bağlı bir iş: Karbon kredisi satışı.

Öncelikle "Karbon kredisi nedir" sorusuyla başlamak gerekiyor. En basit tanımıyla karbon kredisi, karbon emisyonu için bir "izin belgesi". Yani karbon salımı yapabilmek için kullanılan bir izin ve bu yapılan üretime bağlı olarak artıyor veya azalabiliyor. Avrupa gibi ülkelerde, düzenleyiciler otomobil üreticilerinin benzinle çalışan arabaları satmaları için bu izin belgelerini edinmelerini sağlıyor.

Amaç ise elektrikli araçlara geçişi teşvik etmek. Böylece iklim değişikliğini azaltmak.
Dünyanın önde gelen iki elektrikli araç şirketinden biri olan Tesla, sadece araçlarını satarak muazzam miktarda karbon kredisi üretiyor.

Şirket daha sonra bu izin belgelerini benzin odaklı rakiplerine satarak süreçte oldukça temiz bir kar elde edebiliyor.

Tesla, 2024'te karbon kredilerinden tam 2.8 milyar dolarlık satış yaptı. Bu yan iş, şirketin 74,3 milyar dolarlık düzenli satış + kiralama geliri sağlamasına yardımcı oldu.

İşin komik tarafı Elon Musk bir Trump destekçisi. Trump'ın Cumhuriyetçileri ise iklim kredilerini yok etme konusunda oldukça radikal fikirleriyle biliniyor. Fakat henüz bu konuda amaçlarına ulaşamadıkları için Musk'ın Tesla'sı için halen karbon kredileri astronomik bir yekün tutuyor.

Tesla aslında kılık değiştirmiş bir karbon kredisi şirketi mi?

Son zamanlarda, bazı uzmanlar, Tesla'nın "gerçek ürününün" karbon kredileri olduğunu ve elektriki otomobil işinin sadece tesadüfi olduğunu iddia ediyor. Fakat bu iddia biraz işin işleyiş biçimine aykırı.

Çünkü karbon kredileri oldukça karlı olsa da çok da maliyetsiz değil. Basitçe karbon kredileri müthiş kazançlı bir nakit akışı gibi görülse de, sonuçta bu krediler hükümetler tarafından havadan üretilse de ve Tesla bunları satmak için neredeyse hiçbir maliyetle karşılaşmasa da elektrikli otomobil devine 2.8 milyar dolar "bedavadan para" kazandıran bu işi sürebilmesi için elektrikli araç üretmesi ve satması gerekiyor. Ki bu da hiç bedavadan bir iş değil.

Tesla parayı tam olarak nerelerden kazanıyor

2025 yılının ilk çeyreğinde Tesla, otomotiv segmentinde sadece araç satışı ve kiralamaları üzerinden 1.7 milyar dolar brüt kar elde etti. Karbon kredisi satışları bunun 2.3 milyar dolara çıkmasına yardımcı oldu. Ancak karbon kredisi satış hasılatı, Tesla'nın toplam gelirinin yalnızca yüzde 3.1'ine denk geliyor.

Tesla, en az 2013'ten beri karbon kredisi olmayan otomobillerden brüt kar elde etti.

Karbon kredileri "gerçek" kar mıdır?

Ayrıca eleştiriler arasında karbon kredilerinin Tesla için gerçek kar olmadığını, çünkü bunların hükümet sübvansiyonlarından başka bir şey olmadığını iddiaları da yaygın.

Bu argümanda biraz haklılık payı var. Ancak bir şeyi untumamak gerekiyor: Karbon kredilerinin tüm amacı zaten emisyonlardan kaçınmaya yardımcı olan şirketleri ödüllendirmek.

Tesla karbon kredisi kazandığında, sistem tam olarak olması gerektiği gibi çalışıyor - şirket iklim değişikliğini azaltmanın sosyal faydalarını paraya çeviriyor.

Elbette, Elon Musk'ı daha zengin yapmanın yol açtığı toplumsal zararın Tesla'nın elektriklilerinin toplumsal faydalarından çok daha ağır bastığı düşünülebilir.

Ancak karbon kredilerinin 'gerçek kâr' olmadığı iddiası pek doğru görünmüyor. Bu, karbon emisyonlarının topluma gerçek maliyetler/dışsallıklar yüklemediğini düşünmekle aynı hatalı mantık olarak kabul ediliyor.

Tesla için karbon kredisi paradoksu

Fakat tüm bu iddiaların yanlış olması Tesla için ufukta potansiyel sorunlar olmadığı anlamına gelmiyor.

Aslında, Tesla kendisini milyarlarca dolarlık bir karbon kredisi çukuruna sokmuş da olabilir.

Tarihsel olarak, Tesla diğer otomobil şirketlerine güvenilir bir karbon kredisi tedarikçisi oldu. Sonuç olarak, gelecekte aynı şirketlere kredi satmak için uzun vadeli sözleşmeler müzakere etti.

Ancak 2025'in 1. çeyreği itibarıyla Tesla'nın en az 4.6 milyar dolarlık henüz karşılanmamış karbon kredi sözleşmesi var ve bu miktarın 1.5 milyar doları önümüzdeki 12 ayda ödenecek

Yeniden bir hatırlatma, Tesla'nın 2024'ün tümünde sattışı toplam karbon kredisi 2.,8 milyar dolar.

Tesla'nın ürettiği kredi miktarı doğrudan satabilecekleri eleketrikli aaraç miktarına bağlı ve satışları çılgınca düşüyor.

Tesla'nın karbon kredisi yükümlülüklerinin büyük bir sorun halini alması için satışların ne kadar düşmesi gerekir?

Tesla'nın araç teslimatlarını son sekiz çeyrekteki kredi satışlarıyla karşılaştırarak, şirketin şu anda araç başına yaklaşık 1.333 dolar kredi kazandığı tahmin ediliyoryorum. Bu, Tesla'nın önümüzdeki yıl 1.5 milyar dolarlık kredi taahhütlerini karşılamak için şirketin yaklaşık 1.1 milyon araç satması gerektiği anlamına geliyor.

Son çeyrekteki düşüşe rağmen, Tesla'nın mevcut hızında biraz nefes alma alanı var. Ancak satışlar düşmeye devam ederse, Tesla'nın yükümlülüklerini karşılamak için artık yeterli kredi üretememe riski bulunuyor.

Ne yazık ki Tesla, karbon kredileri işi hakkında çok az açıklama sunuyor. Şirketin mali tabloları bu açıdan pek şeffaf değil.