İngiltere’nin vergi planı piyasayı sarstı: Tahvillerde sert satış, ardından kısmi toparlanma
- Hükümetin gelir vergisi artışından vazgeçtiğine dair haberler, İngiltere devlet tahvillerinde sert satışları tetikledi.
- 10 yıllık tahvil faizi kısa sürede yüzde 4,56’ya fırlarken, Hazine’nin mali alan konusunda verdiği güvence sonrası piyasada kısmi toparlanma görüldü.
- Sterlin ise dolar karşısında kayıplarını artırarak iki yılın en düşük seviyelerini test etti.
İngiltere hükümeti, Bütçe Sorumluluk Ofisi’nin (OBR) mali tahminlerinde beklenenden daha iyi gelen sonuçlar nedeniyle gelir vergisi oranlarını artırma planından vazgeçti. Konuya yakın kaynaklar, Maliye Bakanı Rachel Reeves’in ay sonunda açıklayacağı bütçe öncesinde gelen olumlu verilerin, vergi artışına duyulan ihtiyacı azalttığını belirtti.
OBR’nin hesaplamaları, daha önce 30 milyar sterlin düzeyinde öngörülen bütçe etkisini 20 milyar sterline yaklaştırdı. Kaynaklara göre Reeves, bu açığı azaltarak daha önce 9,9 milyar sterlin olarak belirlenen mali marjına en az 5 milyar sterlin daha eklemeyi hedefliyor. Böylece bütçede mali kurallara uyum için toplamda 15 milyar sterlinlik bir tampon oluşacak.
Piyasalarda ilk şok: Tahvil faizinde sert sıçrama
İyileşen tahmin haberleri piyasaları bir ölçüde rahatlatsa da, Financial Times’ın hükümetin vergi artışı planından vazgeçtiğini yazması ilk etapta tahvil piyasasında sert dalgalanmaya neden oldu.
Cuma günü 10 yıllık İngiltere devlet tahvili faizi, işlemlerin erken saatlerinde 0,13 puan artarak yüzde 4,56’ya çıktı. Faizler fiyatlarla ters yönde hareket ettiği için, bu artış tahvil satışlarının yoğunluğunu gösterdi.
Daha sonra Hazine’nin Reeves’in mali hareket alanı konusunda güvence vermesiyle piyasa kısmen toparlandı. 10 yıllık tahvilin faizi yüzde 4,51 seviyesine geriledi.
Sterlin de baskı altındaydı. Para birimi dolar karşısında yüzde 0,3 düşüşle 1,316 seviyesine indi; euro karşısında ise gün içinde son iki yılın en düşük seviyesine dokundu.
Vergi oranı artmayacak ama eşikler aşağı çekilebilir
Reeves’in gelir vergisi oranlarını yükseltmek yerine, farklı vergi dilimleri arasındaki eşiklerin aşağı çekilmesi seçeneğini değerlendirdiği belirtiliyor. Bakanın, kişisel vergi eşiklerini donduran mevcut uygulamayı uzatması zaten bekleniyordu.
Konuya yakın kaynaklar, Reeves’in “smorgasbord” olarak adlandırılan, dar kapsamlı bir dizi küçük vergi düzenlemesine ağırlık vereceğini aktardı. Bu kapsamda, sınırlı sorumluluk ortaklıkları üzerinden faaliyet gösteren bireylere uygulanması beklenen yeni verginin hayata geçirilmeyeceği bildirildi.
Ayrıca düşük vergi oranlarına sahip ülkelere taşınan varlıklı İngilizlere yönelik yeni bir vergi planı da rafa kaldırıldı.
Siyasi baskılar artarken bütçe yeniden şekilleniyor
Vergi planındaki bu U dönüşü, İşçi Partisi içinde liderlik tartışmalarının yükseldiği bir döneme denk geldi. Son günlerde Sağlık Bakanı Wes Streeting’in Başbakan Keir Starmer’a meydan okuduğu yönündeki iddialar partide tansiyonu yükseltirken, Streeting bu iddiaları reddetmek zorunda kaldı.
Downing Street yetkilileri ise bütçenin, yaşanan brifing krizinin ardından yeniden yazıldığı yönündeki iddiaları kesin bir dille yalanladı ve tüm planların Reeves’in kontrolünde sürdüğünü vurguladı.
