Mahfi Eğilmez: Asgari ücret en az 33 bin TL olursa 2025'in kaybı ve 2026 enflasyonu dengeleniyor
- CNBC-e Dijital'in podcast serisi Sesli Ekonomi'de 2026 asgari ücreti konuşuldu.
CNBC-e'nin çok sevilen podcast serisi Sesli Ekonomi'nin 43'üncü bölümünde asgari ücret konuşuldu. Servet Yıldırım asgari ücretin Türkiye'de hukuki tanım olarak ilk defa 1936 yılındaki İş Kanunu ile tanımlandığını, uygulanmaya ise ilk defa 1951 yılında resmen başladığını anlattı. 1974'tre ise Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun mekanizmaya dahil edilmesinden bu yana asgari ücretin Türkiye'de belirlenmeye başladığına dikkat çekti.
Mahfi Eğilmez ise asgari ücretin ilk kez dünyada kapitalizmin ilk yıllarında emeğin sömürülmesi sonrasında emeğin korunması amacıyla getirildiğini ve asgari ücret "İlla bu seviyeden ücret verilecek" anlamına gelmediğini, fakat bunun altında işçi çalıştırmanın yasayla engellendiğini hatırlattı. Böylece çok daha ucuz ücretlerle çalışmak isteyenlerin önüne geçilmesinin de hedeflendiğine vurgu yaptı.
Asgari ücrete bakıldığında elde iki ölçü bulunduğuna dikkat çeken Mahfi Eğilmez bu ölçüleri şöyle anlattı: "Birincisi açlık sınırı, ikincisi yoksulluk sınırı. Türk-İş araştırıp her ay açıklıyor. Açlık sınırı dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için bir ayda gıda için yapması gereken asgari tutarı belirliyor. Sadece gıda. Ulaştırma veya herhangi başka hiçbir şey yok bu hesaplamada. İkincisi yoksulluk sınırı. Bu daha geniş ve insani bir kavram. Burada dört kişilik bir ailenin gıda ihtiyacı yanında giyim, konut (kira, yakıt, aidat vs), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlarını karşılamak için yapması gereken zorunlu harcamaların toplamından oluşuyor. Kasım 2025 itibariyle baktığımızda Türk-İş'in tespitine göre açlık sınırı 29 bin 827 lira. Buna Aralık 2025'i de eklersek (yüzde 1.5 enflasyon olsa) 30 bin 500 TL'ye geliyor. Yoksulluk sınırı ise 97 bin 159 TL. Ocak 2025'te açlık sınırı 22 bin 131 iken asgari ücret 22 bin 104 TL belirlenmiş. Bugün eğer açlık sınırı 30 bin 500 TL ise sanki asgari ücret de geçmiş verilere göre sanki yine bu seviyelerde belirlenecek gibi görünüyor. Ben bunun çok doğru olmadığını düşünüyorum. Bence açlık sınırının ötesinde olması lazım asgari ücretin."
Servet Yıldırım, asgari ücretin 2021 yılında 2 bin 832.90 TL olarak belirlendiğini hatırlatarak o yıldan bu yana asgari ücretin seyrini aktardı.
Net asgari ücretin 2021'den bugüne seyri
2021: 2 bin 832.90 TL
2022: 5 bin 500 TL
2023: 11 bin 402 TL
2024: 17 bin TL
2025: 22 bin TL
2021'den bu yana asgari ücretin yaklaşık sekiz katına çıkmasına Mahfi Eğilmez, arada yaşanan enflasyona da bakmak gerektiğini, arada yıllık yüzde 80 enflasyon dönemleri olduğunu hatırlattı.
Enflasyondaki artışın durumu tam olarak anlatmadığını söyleyen Eğilmez, "Kiralardaki artışa baktığımızda İstanbul ve Ankara'da da kiralardaki artış inanılmaz. Yine en doğru kıyaslama açlık ve yoksulluk sınırına bakmak. Eğer oraya bakarsak 22 bin 104 TL'lik asgari ücreti bugünkü satın alma gücüne çevirmemiz halinde karşımıza 28 bin 735 TL'lik bir ücret çıkıyor. Sadece 2025 yılının başını 1 Ocak 2026'da uyarlarsak ne olur sorusunun cevabı bu. Bir de buna 2026'nın enflasyonu girecek. Her ay gelecek enflasyonla bu da eklenecek. Her ay ayarlayamıyoruz sonuçta asgari ücreti. Eşel mobil sistemi gibi değil. Mesela bir iddia da şu: Asgari ücreti önümüzdeki yılın enflasyonuna göre yapalım. Yapalım. Ama önce 2025 kaybını bir düzeltelim ondan sonra yapalım. Dolayısıyla ben o kaybı gideriyorum. 28 bin 735'i buluyorum. OVP'nin ortalama enflasyon hedefi olarak gördüğü yüzde 16'yı da kabul ediyorum. Eğer hedef tutmuyorsa onu yıl içinde düzeltmek koşuluyla. Yüzde 16 daha artırıyorum. Kabaca 33 bin 333 TL gibi bir rakam çıkıyor karşıma. Bence asgari ücretin (2026 için) asgari seviyesi bu."
Servet Yıldırım 2026 asgari ücreti ile 2025 asgari ücreti arasındaki yüzde artışın (örnekte yüzde 50.8) asgari ücretli olmayan diğer ücretli kesimin ücret artışını da belirlediğini ve işveren kesimi üzerinde de baskı oluştuğunu hatırlattı. Mahfi Eğilmez bunun başka çaresi olmadığını, aksi taktirde enflasyonla mücadelede faturanın emeğe, çalışana kesilerek devam edeceğini, bunun paylaştırılması gerektiğini belirtti.
Asgari ücrette 2026'da 33 bin TL seviyelerine gelinirse bunun açlık sınırına denk gelmesinin 2026'nın ortalarından önce olacağını söyleyen Mahfi Eğilmez, bu ayarlama yapılsa bile asgari ücretin açlık sınırının altında kalacağını belirtti.
Servet Yıldırım 2025 brüt asgari ücretinin bugünkü euro kuruyla 450-455 euro yaptığını söylerken, diğer ülkelerdeki asgari ücretin durumunu da aktardı.
Hangi ülkede aylık asgari ücret ne kadar?
Türkiye: 455 euro
Almanya: 2 bin 122 euro
Fransa: Bin 802 euro
Bulgaristan: 551 euro
Romanya: 814 euro
Asgari ücret 2026 beklentileri ne?
Servet Yıldırım asgari ücret artışı için yüzde 20-40 arasında değişik beklentiler olduğunu aktarırken, işverenler için yüzde 20-25 beklentisinde olduğunu, çalışan kesimin yüzde 35-40 civarında bir artışla ancak geriye dönük kaybın telafi edilebileceğini düşündüğünü hatırlattı.
Asgari ücret sorununun çözülmesi için Mahfi Eğilmez, Türkiye'nin yapması gereken en önemli şeyin enflasyonu tek haneye, yüzde 5'lere ne yapıp edip indirmek olduğunu söyledi. Eğilmez, "Bunu indirsek ne asgari ücret konuşulur, ne başka bir şey konuşulur." dedi.
Programda bölgesel asgari ücret de konuşuldu.
Mahfi Eğilmez bölge olarak değil kentler bazında örneklendirerek, "Örneğin İstanbul. En pahalı yer. Buradaki bir ailenin harcamasıyla asgari ücretin burada satın alabileceği ürünlerle ve hizmetlerle herhangi bir kasabada aynı asgari ücretin satın alabileceği şeyler farklı. İstanbul'da gıda daha pahalı. Ulaşım, eğitim pahalı. Taşra kasabasında ulaşım belki hiç yok, okullar daha ucuz, gıda daha ucuz. Kiralar çok daha ucuz. Sanki İstanbul için daha yüksek, diğer yerler için daha düşük bir asgari ücret tespit edilmesi gerekiyor gibi görünüyor ekonomik açıdan bakarsak. Sosyal açıdan bakarsak daha farklı. Biz İstanbul'da asgari ücreti 35 bin TL, taşrada 25 bin TL tespit ederske o zaman taşradakilerin hepsi buraya gelmek ister. Kira pahalıymış, gıda pahalıymış bakmaz. 3-5 bin TL daha fazla almak için buraya gelir. İstanbul'da Balkan ülkelerinin hepsinden daha fazla nüfus var. 4-5'ini toplasan, Avrupa'ya baksan çoğundan daha büyük. Bu nedenle ben bölgesel asgari ücrete çok sıcak bakamıyorum." dedi.
Servet Yıldırım ise eleştirilere baktığında aynı işi yapanlar arasında eşitsizlik olabileceği, düşük ücretli bölgelerden göç olabileceği, doğabilecek sosyal adalet tartışmaları, uygulama ve denetim süreçlerinin de zor olabileceği kaygılarının olduğunu söyledi.
