Diplomalı işsiz istatistikleri: Türkiye kaçıncı sırada?
- Avrupa genelinde üniversite mezunu olmak işsizlik riskini azaltırken, Türkiye bu eğilimin dışında kalan tek ülke oldu. Eurostat'ın verilerine göre, 2024 yılında Avrupa’daki 33 ülke içinde sadece Türkiye’de üniversite mezunları, genel nüfusa göre daha yüksek işsizlik oranına sahip.
Avrupa genelinde üniversite mezunu olmak işsizlik riskini azaltırken, Türkiye bu eğilimin dışında kalan tek ülke oldu. Eurostat'ın verilerine göre, 2024 yılında Avrupa’daki 33 ülke içinde sadece Türkiye’de üniversite mezunları, genel nüfusa göre daha yüksek işsizlik oranına sahip.
Avrupa’da üniversite işe yarıyor, Türkiye’de tablo tersine döndü
AB ülkelerinde üniversite eğitimi almış bireylerin işsizlik oranı genel nüfusa kıyasla daha düşük. 2024 verilerine göre, AB genelinde işsizlik oranı yüzde 5,9 iken üniversite mezunları arasında bu oran yüzde 3,8. Ancak Türkiye’de üniversite mezunları arasındaki işsizlik yüzde 9,2’ye ulaşırken, genel nüfustaki işsizlik oranı yüzde 8,8 olarak kaydedildi.
Bu veriler, üniversite mezunu olmanın Türkiye’de iş bulmayı kolaylaştırmak bir yana, tersine daha yüksek işsizlik riski anlamına geldiğini ortaya koyuyor.
İşsizlik oranı farkında Avrupa lideri: Türkiye
Türkiye, üniversite mezunları ile genel nüfus arasındaki işsizlik oranı farkında tek negatif değeri gösteren ülke oldu. Bu fark –0,4 puan olarak hesaplandı. Yani üniversite mezunlarının işsizlik oranı, genel ortalamanın üstünde.
OECD'nin Türkiye masası, durumu "Alışılmışın dışında bir tablo" olarak nitelendirirken, “Üniversite mezunlarının diğer gruplara göre daha yüksek işsizlik yaşaması ender görülen bir durumdur,” açıklamasını yaptı.
En düşük işsizlik: Çekya ve Polonya; en yüksek: İspanya ve Türkiye
2024 yılında genel işsizlik oranı en düşük ülke yüzde 2,6 ile Çekya olurken, onu Polonya (yüzde 2,9), Malta (yüzde 3,1) ve Almanya (yüzde 3,4) izledi. En yüksek işsizlik oranı ise yüzde 11,4 ile İspanya’da görüldü. Türkiye, yüzde 8,8 ile en yüksek işsizliğe sahip ilk beş ülke arasında yer aldı.
Üniversite mezunları arasında en düşük işsizlik oranları ise yüzde 1,4 ile Çekya ve Polonya’da görüldü. Türkiye ise bu listede yüzde 9,2 ile zirvede yer aldı. Ardından Yunanistan (yüzde 7,3), İspanya (yüzde 6,9) ve Sırbistan (yüzde 6,5) geliyor.
21 yılda sadece Türkiye bu tabloyu sergiledi
2004’ten 2024’e kadar geçen 21 yıllık dönemde, sadece Türkiye üniversite mezunları arasında genel nüfustan daha yüksek işsizlik oranı görülen ülke oldu. Bu durum 2011’den itibaren toplam 12 yıl boyunca tekrarlandı. Diğer hiçbir Avrupa ülkesinde bu tablo bir kez bile yaşanmadı.
Hızlı üniversiteleşme işsizlik getirdi
OECD’ye göre Türkiye’deki bu tersine eğilimin arkasında yükseköğretimdeki hızlı büyüme var. 2003’te 53 olan devlet üniversitesi sayısı 2018’de 129’a yükseldi. 2024 itibarıyla Türkiye’de 129 devlet, 75 vakıf üniversitesi olmak üzere toplam 204 üniversite bulunuyor. 2019'da Türkiye, nüfusa oranla üniversite öğrencisi sayısında Avrupa birincisiydi (1000 kişiye 95 öğrenci) ve bu, AB ortalamasının iki katından fazlaydı.
OECD’ye göre bu hızlı genişleme, eğitimin kalitesini düşürdü ve üniversite diplomasının iş piyasasındaki değerini ciddi şekilde aşındırdı.
