ABD Ticaret Mahkemesi'nden Trump'a şok: Gümrük vergileri geçersiz sayıldı, 10 günlük süre verildi
- ABD Ticaret Mahkemesi, Başkan Donald Trump'ın ABD'nin ticaret ortaklarından yapılan ithalata yönelik genel gümrük vergisi kararlarını aldığı kararla iptal etti. Mahkeme, Başkan’ın bu konuda yetkisini aştığını belirterek Trump’ın vergilerle ilgili kararlarının kalıcı olarak durdurulmasını emretti.
ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi, Başkan Donald Trump'ın ABD'nin ticaret ortaklarından yapılan ithalata yönelik genel gümrük vergisi kararlarını aldığı kararla iptal etti. Mahkeme, Başkan’ın bu konuda yetkisini aştığını belirterek Trump’ın vergilerle ilgili kararlarının kalıcı olarak durdurulmasına hükmetti.
Üç yargıçtan oluşan heyet, ABD Anayasası'nın uluslararası ticaretin düzenlenmesi yetkisini yalnızca Kongre’ye verdiğini ve bu yetkinin Başkan’ın ekonomik olağanüstü hal yetkileriyle aşılamayacağını vurguladı.
“Mahkeme, Başkan’ın vergileri baskı aracı olarak kullanma kararının ne kadar etkili ya da akıllıca olduğu konusunda yorum yapmamaktadır,” denilen kararda, “Bu uygulama akılsız ya da etkisiz olduğu için değil, federal yasaların buna izin vermediği için geçersizdir” ifadeleri yer aldı.
Trump'a 10 gün süre verildi
Yargıçlar, Trump yönetiminin 10 gün içinde yeni bir kararname yayımlayarak mahkemenin verdiği kalıcı tedbir kararını uygulamasını da emretti. Ancak Trump yönetimi dakikalar içinde temyize gittiğini duyurdu ve mahkemenin yetkisini sorguladı.
Kararla birlikte, Trump’ın ocak ayından bu yana Uluslararası Ekonomik Acil Durum Yetkileri Yasası (IEEPA) kapsamında çıkardığı tüm gümrük vergisi kararları derhal geçersiz sayıldı. Bu yasa, yalnızca “olağan dışı ve olağanüstü tehditler” durumunda kullanılabiliyor.
Mahkeme, Trump’ın otomobil, çelik ve alüminyum gibi sektörlere yönelik başka yasalarla uyguladığı sektör bazlı vergilere ise değinmedi.
New York merkezli Uluslararası Ticaret Mahkemesi'nin kararları, Washington DC’deki ABD Federal Temyiz Mahkemesi'ne ve nihayetinde ABD Yüksek Mahkemesi’ne taşınabiliyor.
Ticarette belirsizlik
Trump, ithal ürünlere gümrük vergisi koymayı ticaret savaşlarının merkezine yerleştirmişti. Bu yaklaşım, küresel ticaret akışını ciddi biçimde sekteye uğratmış, finans piyasalarında dalgalanmaya neden olmuştu.
Vergilerin hızla uygulanıp sonrasında ani şekilde geri çekilmesi, tedarik zincirinden fiyatlandırmaya kadar birçok alanda büyük-küçük tüm şirketleri olumsuz etkilemişti.
Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, mahkeme kararının ardından yaptığı açıklamada, “ABD’nin dış ticaret açıkları ulusal bir acil durumdur; Amerikan toplumlarını harap etmiş, işçileri geride bırakmış ve savunma sanayimizi zayıflatmıştır. Mahkeme bu gerçekleri reddetmemiştir” dedi. Desai ayrıca, “Bir ulusal acil durumun nasıl yönetileceğine seçilmemiş yargıçlar karar veremez” ifadelerini kullandı.
Finansal piyasalar yükselişe geçti
Kararın ardından finans piyasaları yükselişe geçti. ABD doları, euro, yen ve İsviçre frangı karşısında değer kazandı; Wall Street vadeli işlemleri ve Asya borsalarında da artış görüldü.
Eğer karar geçerli kalırsa, Trump’ın ticaret ortaklarından taviz almak için kullandığı agresif vergi stratejisi büyük darbe alacak. Bu durum, Avrupa Birliği, Çin ve diğer ülkelerle süren müzakerelere ciddi belirsizlik getirdi.
Trump, gümrük vergilerinin üretimi ABD’ye geri getireceğini ve 1,2 trilyon dolarlık dış ticaret açığını azaltacağını vaat etmişti. Ancak yüzde 10 ila yüzde 54 arası oranlarla uygulanan vergi kozunu kaybeden yönetim, yeni pazarlık araçları geliştirmek ya da daha yavaş bir müzakere süreci izlemek zorunda kalabilir.
