Bakan Bayraktar: Atıklar ekonomiye 4,5 trilyon dolar kazandırabilir

Bakan Bayraktar, Sıfır Atık Vakfı tarafından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı (UNEP) ve BM İnsan Yerleşimleri Programı (UN-Habitat) işbirliğiyle düzenlenen Uluslararası Sıfır Atık Forumu'nun kapanış oturumunda konuştu.

Sıfır atık meselesinin çevre politikalarını da kapsamakla birlikte kaynak yönetiminde farklı bir kalkınma modeli olduğunu aktaran Bayraktar, "İnsanoğlu her yıl 2,1 milyar ton katı atık üretiyor. Bu atıkların sadece yüzde 19'unu geri dönüştürebiliyoruz. Sadece yüzde 11'ini yakarak enerji üretiyoruz." ifadelerini kullandı.

Bakan Bayraktar: Akkuyu'da yerlileşme yüzde 50'nin üzerine çıktıHaberler

Bayraktar, 2050'ye kadar küresel atık miktarının yüzde 70 artmasının beklendiğine dikkati çekerek, "Bu atıkların, döngüsel ekonomi modelleri sayesinde 2050 yılına kadar 4,5 trilyon dolarlık bir ekonomik fayda üretebileceğini de öngörüyoruz. Bu tablo, enerji ve madencilik alanlarının üretiminden kaynak verimliliğine, tüketiminden atık yönetiminde kadar bizi yeni bir paradigmaya doğru zorluyor." diye konuştu.

Türkiye'de günlük 100 bin ton belediye atığı oluştuğunu kaydeden Bayraktar, şunları kaydetti:

"Bu atığın yaklaşık yüzde 10'u enerjiye dönüşüyor. Atıktan türetilmiş yakıt kullanımı özellikle çimento sektöründe hızla artıyor. Bu sayede yıllık yaklaşık yarım milyon ton kömür eşdeğeri bir enerji tasarrufu sağlanıyor. Atıktan enerji üreten tesisler, bugün dünya genelinde 600 milyon kişinin enerji ihtiyacını karşılayabiliyor. Biyogaz ve biyometan tesisleri aracılığıyla hem tarımsal atıklar hem de gıda atıkları enerji döngüsüne kazandırılıyor."

"2053 net sıfır emisyon" vizyonuyla uyumlu çalışmalar

Bayraktar, hızla artan enerji talebini "2053 net sıfır emisyon" vizyonuyla uyumlu şekilde karşılamak için yoğun bir çalışma içerisinde olduklarını ifade ederek, "Bu kapsamda, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji, yerli kaynakların kullanımı, nükleer enerji ve hidrojen gibi yeni teknolojiler temel öncelik alanlarımızdan. Enerji ve maden kaynaklarımızı verimli, çevreye duyarlı, sürdürülebilir ve azami yerlilikle değerlendirerek ülkemizin kalkınmasına maksimum katkıyı ve faydayı sağlamayı amaçlıyoruz. İnsanı ve çevreyi merkeze alan, enerji ve madencilikte dönüşümü gerçekleştirmiş, net ihracatçı, kaynak ve teknolojide kendi kendine yeten bir Türkiye hedefimiz var." değerlendirmesinde bulundu.

Enerji dönüşümünü planlı ve sürdürülebilir bir zeminde ilerletmek için "akıllı, esnek, duyarlı ve kapsayıcı" politikalar ortaya koyduklarını vurgulayan Bayraktar, şöyle devam etti:

"Bu yol haritaları, plan ve projelerle 2053 net sıfır emisyon hedefimiz için ülkemizin dönüşümünü hızlandırmayı hedefliyoruz. Bunların yanı sıra endüstriyel simbiyoz, atık ısı geri kazanımı, atıkların ikinci ham madde olarak kullanılması gibi projeler için de desteklerimizi sürdürüyoruz. Kısa adı YEKDEM olan Yenilenebilir Enerji Destekleme Mekanizması ile belediye, bitkisel yağ atıkları, gıda değeri olmayan tarımsal atıklar ve hayvansal atıkların bir kaynak olarak kullanılmasını teşvik ediyoruz. Bugüne kadar özellikle sanayicimizin 726 verimlilik artırıcı projesine hibe teşviki verdik. Atık ısıyı geri kazanmaya yönelik olarak 73 projeyi hayata geçirdik."

Bayraktar, madencilik sektörünün dünyadaki toplam atıkların yaklaşık yüzde 40'ını oluşturduğuna işaret ederek, "Bu atıkların içindeki metal ve minerallerin yeniden değerlendirilebilme potansiyeli ise oldukça yüksek. Bu nedenle madencilik faaliyetlerimizde çevre duyarlılığı ve kaynak verimliliğini merkeze alan bir anlayışla hareket ediyoruz. Maden ruhsat sahalarında üretimden kaynaklanan atıkların değerlendirilmesi amacıyla ruhsat sahipleri ile kamu kurum ve kuruluşlarına pasa değerlendirme izni veriyoruz. Geri kazanımı sağlanan bu malzemeler, baraj, gölet, yol gibi altyapı projelerinde etkin biçimde kullanılıyor." diye konuştu.

İki yılı aşkın süredir Türkiye Geneli Rehabilite Edilmiş Maden Sahaları ile Madencilik Sosyal Sorumluluk Çalışmalarının Tespiti Projesi'ni yürüttüklerini ifade eden Bayraktar, "Proje kapsamında bugüne kadar 53 ilde 182 maden sahasında rehabilitasyon süreçleri başarıyla tamamlandı. Böylece 12 bin 747 hektarlık alanda 23 milyon 400 bin fidan toprakla buluştu." bilgisini paylaştı.

"Sıfır Atık Yönetim Sistemi'ni kurduk, 11 bin çalışanımıza eğitim verdik"

Bayraktar, tüm bu adımların insanı ve çevreyi merkeze alan bir anlayışla anlam kazandığını belirterek, "Verimli bir altyapı, bilinçli bir toplum ve yenilikçi bir bakış olmadan sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek mümkün değil. Bu anlayışla, Sıfır Atık Vakfı Onursal Başkanı Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi'nin himayelerinde 2017 yılında başlatılan Sıfır Atık Hareketi'ni yalnızca bir çevre projesi olarak değil aynı zamanda yeni bir medeniyet tasavvuru olarak görüyoruz. Sıfır Atık Hareketi ile çevreden enerjiye, sera gazı salınımından depolama alanlarına kadar pek çok alanda tasarruf sağlayıp geleceğimize yatırım yapıyoruz." ifadelerini kullandı.

Bakanlığın atık yönetimi politikalarında da Sıfır Atık Projesi'nin önemli bir yer tuttuğuna dikkati çeken Bayraktar, "Bu kapsamda, merkez ofisimizde ve bağlı, ilgili ve ilişkili tüm kurumlarımızda Sıfır Atık Yönetim Sistemini kurduk ve yaklaşık 11 bin çalışanımıza bu konuda önemli eğitimler verdik.

Son 6 yılda bakanlığımızın tüm kuruluşları ile birlikte 26 milyon tonun üzerinde atık bertaraf ettik ve 6 milyon 900 bin ton atığı geri kazandık. Bu dönemde, 1 milyon tondan fazla atığı alternatif hammadde olarak değerlendirdik." diye konuştu.

Bayraktar, biyokütle, atık ısı geri kazanımı, jeotermal ısıtma sistemleri, atık madeni yağların yeniden kullanımı gibi alanların enerji verimliliği politikalarının ayrılmaz bir parçasını oluşturduğunu belirterek, "Bugün Türkiye genelinde yaklaşık 190 biyokütle enerji tesisi faaliyet gösteriyor. Bu tesislerde, organik atıklardan hem elektrik hem de ısı üretiliyor, tarımsal ve belediye atıkları ekonomimize geri kazandırılıyor." dedi.