Çin, dünyanın en büyük hidroelektrik barajının inşasına başladı
- Çin Başbakanı Li Qiang, Tibet Platosu’nun doğu kenarında dünyanın en büyük hidroelektrik barajı olacak projenin inşasına başlandığını duyurdu. Resmi Xinhua haber ajansına göre, projenin tahmini maliyeti en az 170 milyar dolar olarak öngörülüyor.
Çin Başbakanı Li Qiang, Tibet Platosu’nun doğu kenarında dünyanın en büyük hidroelektrik barajı olacak projenin inşasına başlandığını duyurdu. Resmi Xinhua haber ajansına göre, projenin tahmini maliyeti en az 170 milyar dolar olarak öngörülüyor.
Ülkedeki en iddialı hidroelektrik girişim olan bu proje, Yangtze Nehri üzerindeki Üç Boğaz Barajı’ndan bu yana Çin’in gerçekleştirdiği en büyük altyapı yatırımı olarak öne çıkıyor. Piyasalar projeyi ekonomik teşvik olarak algıladı; Pazartesi günü Çin borsasında hisse senetleri yükseldi, devlet tahvili getirileri arttı.
Yıllık 300 milyar kilovat-saat elektrik üretilecek
Beş kademeli santralden oluşacak dev baraj, yıllık 300 milyar kilovat-saat elektrik üretme kapasitesine sahip olacak. Bu miktar, Britanya’nın geçen yılki toplam elektrik tüketimine eşdeğer. Baraj, Yarlung Zangbo Nehri’nin 2.000 metrelik düşüşle 50 kilometrelik mesafede aktığı bölgesine inşa edilecek. Bu düşüş, projeye muazzam hidroelektrik potansiyel kazandırıyor.
Hindistan ve Bangladeş’ten endişe
Ancak baraj, nehrin aşağısındaki Hindistan ve Bangladeş için endişe kaynağı. İki ülke, milyonlarca insanı etkileyebilecek olası su rejimi değişikliklerinden duydukları rahatsızlığı dile getirdi. Çevre örgütleri de, Tibet Platosu’nun en zengin ve çeşitli ekosistemlerinden birinin zarar göreceği uyarısında bulundu.
Pekin ise projenin hem Tibet’te hem de Çin’in diğer bölgelerinde enerji ihtiyacını karşılayacağını ve aşağı havzalardaki su miktarı ya da çevre üzerinde büyük bir etkisi olmayacağını savunuyor. Barajın faaliyete geçmesi 2030’lu yıllarda bekleniyor.
Hisse senetleri ve tahviller yükseldi
Projenin açıklanmasıyla Çin’in CSI İnşaat ve Mühendislik Endeksi yüzde 4’e kadar artarak yedi ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Power Construction Corporation of China ve Arcplus Group PLC hisseleri günlük yüzde 10'luk üst limite kadar yükseldi.
Şanghay merkezli Zhuozhu Yatırım Yönetimi ortağı Wang Zhuo, olgun hidroelektrik projelerinin tahvil benzeri temettüler sunduğunu belirtirken, hisse senetlerindeki spekülatif alımların değerlemeleri şişirebileceği konusunda uyarıda bulundu.
İnşaat sektöründe canlanma beklentisi
Huatai Securities’in müşterilerine gönderdiği notta, bu dev projenin çimento ve sivil patlayıcılar gibi inşaat malzemelerine olan talebi artıracağı belirtildi. Tünel ekipmanları satan Hunan Wuxin Tunnel Intelligent Equipment Co hisseleri yüzde 30, izleme sistemleri üreten Geokang Technologies Co hisseleri de benzer oranda arttı.
Çimento üreticisi Xizang Tianlu Co Ltd ile patlayıcı malzeme üreten Tibet GaoZheng Explosive Co da hisselerinde yüzde 10’luk günlük artış yaşadı.
Projenin ekonomik etkisi büyük olacak
Başbakan Li Qiang, projeyi "yüzyılın projesi" olarak nitelendirirken, ekolojik korumanın öncelikli olacağını vurguladı. Xinhua ajansına göre, çevresel zararların önlenmesine özel önem verilecek.
Pazartesi günü devlet tahvili getirileri genel olarak yükseldi. En çok işlem gören 30 yıllık hazine vadeli kontratları beş haftanın en düşük seviyesine indi. Bu gelişme, yatırımcılar tarafından kamu yatırımlarının ekonomik büyümeyi destekleyeceğine dair bir sinyal olarak yorumlandı.
Yeni kurulan devlet şirketi China Yajiang Group tarafından yürütülecek proje, ekonomide zayıflayan mevcut dinamiklere karşı büyük bir kamu yatırım hamlesi anlamına geliyor.
Citi’nin değerlendirmesine göre, 10 yıllık inşaat süreci dikkate alındığında projenin tek bir yıla düşen yatırım/GSYH katkısı 120 milyar yuan (yaklaşık 16,7 milyar dolar) olabilir. Ekonomik faydaların bunun da ötesine geçmesi bekleniyor.
İstihdam ve sosyal etkiler belirsizliğini koruyor
Projenin kaç kişiye istihdam sağlayacağına dair henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Üç Boğaz Barajı inşaatı sırasında yaklaşık bir milyon kişiye iş yaratılmış, ancak en az aynı sayıda kişi yerinden edilmişti. Yarlung Zangbo barajı nedeniyle kaç kişinin yer değiştirmek zorunda kalacağı da henüz açıklanmadı.
Çevre örgütleri, barajın Tibet Platosu'nda geri dönüşü olmayan çevresel tahribata yol açabileceğini ve nehir boyunca milyonlarca insanın yaşamını olumsuz etkileyebileceğini söylüyor.
Yarlung Zangbo Nehri, Tibet’ten çıktıktan sonra Hindistan’da Brahmaputra Nehri adını alıyor ve daha sonra Bangladeş’e ulaşıyor.
