Keşmir gerilimi tırmanıyor: Hindistan’ın hava saldırısına Pakistan’dan misilleme tehdidi
Hindistan ve Pakistan arasında uzun süredir devam eden Keşmir anlaşmazlığı, geçtiğimiz ay Hindistan yönetimindeki Keşmir’in turistik Pahalgam bölgesinde düzenlenen kanlı saldırının ardından yeniden alevlendi. Silahlı saldırganların 25 Hindistan vatandaşı ile bir Nepalli turisti öldürmesiyle başlayan gerilim, Hindistan’ın Pakistan’a yönelik hava saldırılarıyla daha da şiddetlendi.
Hindistan, Pakistan sınırları içinde ve tartışmalı Keşmir bölgesinin Pakistan kontrolündeki kısmında toplam dokuz "terörist kampına" karşı "hassas saldırılar" düzenlediğini duyurdu. Savunma yetkilileri, bu operasyonun Hindistan’ın Pakistan’a karşı onlarca yıldır gerçekleştirdiği en geniş kapsamlı saldırı olduğunu ifade etti. Hindistan Hava Kuvvetleri Komutanı Vyomika Singh, saldırıların yarım saatten kısa sürdüğünü ve "yan hasarları en aza indirmek" amacıyla "niş teknolojiye sahip silahlar" kullanıldığını belirtti. Savunma Bakanı Rajnath Singh ise sivil yerleşimlerin zarar görmemesi için özel bir hassasiyet gösterildiğini vurguladı.
Ancak Pakistan yetkilileri bu açıklamalara şiddetle karşı çıktı. Pakistan askeri sözcüsü Ahmed Şerif Çaudri, saldırılarda 26 Pakistan vatandaşının hayatını kaybettiğini, 46 kişinin ise yaralandığını duyurdu. Ölenler arasında iki küçük çocuk ve yedi kadının bulunduğu belirtildi. Çaudri, Hindistan’ın en az üç camiyi hedef aldığını ve ibadet eden sivillerin yaşamını yitirdiğini öne sürdü. Pakistan ayrıca Hindistan’a ait beş savaş uçağını düşürdüğünü bildirdi. Bunlardan üçünün Fransız yapımı Rafale, ikisinin ise Rus yapımı olduğu bilgisi verildi. Bu gelişmeler, iki nükleer gücü doğrudan çatışmanın eşiğine taşıdı.
Pakistan Başbakanı Şehbaz Şerif, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, Hindistan’ın düzenlediği saldırıları "savaş eylemi" olarak nitelendirdi ve ülkesinin "güçlü bir yanıt verme hakkına sahip olduğunu ve bu yanıtın verildiğini" ifade etti. Aynı gün İslamabad’da toplanan ulusal güvenlik konseyi, silahlı kuvvetlere "ülkenin savunmasına uygun karşılıkları kendi seçtiği zaman, yer ve biçimde verme" yetkisi tanıdı. Pakistan, Keşmir’in kendi kontrolündeki bölgesiyle birlikte başkent İslamabad ve Pencap eyaletinde hava sahasını kapattı. Okullar tatil edildi.
Hindistan, saldırının ardından ülke genelinde sivil savunma tatbikatları düzenlemeye başladı. Bu tatbikatlar arasında hava saldırısı, yangın ve tahliye senaryoları yer aldı. Bu kapsamlı hazırlıkların, Hindistan’ın Pakistan ile 1971 yılındaki savaşından bu yana aldığı ilk geniş çaplı önlem olduğu belirtiliyor.
Hindistan tarafından gerçekleştirilen saldırı "Sindoor Harekatı" olarak adlandırıldı. Bu ad, Hindu kadınlarının geleneksel olarak evli olduklarını simgeleyen kırmızı saç ayrımı işaretine gönderme yapıyor. Balayında olan bir çiftin saldırıya uğradığı, kadının eşinin cansız bedeninin başında diz çöktüğü görüntüler, Hindistan’da saldırıya dair kamuoyunu şekillendiren semboller haline geldi.
İslamabad yönetimi ise Keşmir’deki saldırıyla herhangi bir ilgisi olduğunu reddediyor. Pakistan, bağımsız bir soruşturma çağrısında bulunurken, Hindistan tarafı ise saldırganların Pakistan tarafından desteklendiğine dair ellerinde kanıt olduğunu savunuyor. Dışişleri Bakanı Vikram Misri, Pahalgam’daki saldırının faillerini adalete teslim etmek ve olası yeni saldırıları önlemek amacıyla harekete geçtiklerini dile getirdi.
Taraflar arasındaki diplomatik ve ekonomik ilişkiler de bu süreçte sert bir darbe aldı. Hindistan, İndus Nehri sularının paylaşımını düzenleyen anlaşmayı askıya aldı. Ayrıca ticaret durduruldu ve kara sınırları kapatıldı.
Uluslararası aktörler ise tırmanan gerilim karşısında taraflara itidal çağrısı yapıyor. ABD Başkanı Donald Trump, saldırıları "utanç verici" olarak nitelendirirken, çatışmanın "çok yakında sona ermesini" umduğunu söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun Hindistan ve Pakistan’dan üst düzey yetkililerle görüşmeler yaparak tansiyonun düşürülmesi çağrısında bulunduğu bildirildi. Çin, Hindistan’ın askeri operasyonunu "üzücü" olarak nitelendirerek her iki ülkeye de gerginliği azaltma çağrısı yaptı. Rusya ise iki ülke arasındaki artan askeri gerginlikten duyduğu "derin endişeyi" dile getirdi.
Uluslararası güvenlik endişelerinin artmasıyla birlikte, pek çok havayolu şirketi Güney Asya ülkelerine yönelik uçuşlarını iptal etti ya da alternatif rotalara yöneldi. Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü’ne göre, Moskova şu anda Hindistan’ın en büyük silah tedarikçisi konumunda.
Hindistanlı uluslararası ilişkiler analisti C Raja Mohan’a göre, "önümüzdeki saatlerde Pakistan’dan bir misilleme gelebilir." Öte yandan perde arkasında diplomatik temaslar da sürüyor ve Washington’un bu sürece dahil olduğu değerlendiriliyor. Taraflar arasındaki gerilimin bölgesel bir çatışmaya dönüşmemesi adına hem bölge içinden hem de küresel ölçekte baskı artıyor.
