Nükleerin yakıtı uranyuma talep artıyor
- Dünyanın en büyük mayınlı uranyum üreticisi ve ihracatçısı olan Kazakistan, 2022 yılında küresel uranyum arzının yüzde 43'ünü elinde tutuyordu.
- Avrupa'nın Rus petrolüne ve gazına olan bağımlılığını azaltmak istemesiyle birlikte nükleer ön plana çıkıyor. Bu da nükleer yakıtı uranyuma olan talebi artırıyor.
Ukrayna ve Rusya arasındaki savaş, Avrupa'da Rus petrolüne ve gazına olan bağımlılığının ne kadar yüksek olduğunu gün yüzüne çıkardı. Bu bağımlılığın azaltılması için yön, nükleere çevrildi. Nükleer yakıt için kullanılan uranyum mineraline olan talep arttı.
The Economist'e göre küresel uranyum üretimi 2030 yılına kadar 75 bin tonun üzerine çıkacak. Geçen yıl bu miktar 65 bin ton seviyesindeydi. Uranyum fiyatları Çin'in artan talebiyle birlikte 2016 yılından bu yana beş katına çıktı.
Dünyanın en büyük mayınlı uranyum üreticisi ve ihracatçısı olan Kazakistan, 2022 yılında küresel uranyum arzının yüzde 43'ünü elinde tutuyordu. Kazakistan'ın hemen ardından ise Kanada geliyor. Ancak Kazakistan'ın oranı, Kanada'nın payının neredeyse üç katı.
Kazakistan üretimi artıracak
Kazakistan, konumunu korumak için üretim kapasitesini de artıyor. Ülkenin 1997 yılındaki üretim kapasitesi 796 ton iken, 2025'e kadar tahmini 31 bin tona çıkacak. Ülke, Amerika'nın uranyum ithalatının yüzde 25'ini de elinde tutuyor. Ancak en büyük müşterisi Çin.
Kazakistan'ın ihracatının yaklaşık yarısı Çin'e gidiyor. Ülke, Çin'in uranyum alımının neredeyse üçte ikisini tek başına tedarik ediyor.
Ülkede devlete ait China National Uranium Corporation, yerel operatörlerle birkaç ortak madencilik girişimine imza atarak Kazakistan'daki gelecekteki uranyum üretiminin yaklaşık yüzde 60'ına sahip olmaya hak kazandı.
Çin ve Kazakistan, ayrıca Şanghay'a bir uranyum taşıma bağlantısı geliştirmek için görüşmeler yapıyor.
Diğer ülkelerinde Kazakistan'ın kaynakları üzerindeki mücadelelerini artırma ihtimalleri yüksek. Rusya da ülkede bir nükleer santral inşa etmek için ihale almak ve nüfuzunu pekiştirmek istiyor.
Kazakistan'ın petrol ihracatının çoğu, Rusya'ya ulaşan bir boru hattından geçmek zorunda ve bir Rus limanından sevk ediliyor.
Rusya'da zenginleştirilmiş uranyum üzerindeki bir Amerikan yasağı yakında yürürlüğe girecek. Bu, Batı'yı doğrudan Kazakistan'dan çıkarılan uranyumu ithal etmek için daha fazla yol bulunması gerekiyor demek.
