Ortadoğu’dan gelen hamle petrol fiyatlarını baskılıyor

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), Haziran ayında son dört ayın en yüksek üretim artışını gerçekleştirdi. Bloomberg'in araştırmasına göre bu artışın başını Suudi Arabistan çekti. Riyad yönetimi, OPEC ve OPEC+ koalisyonunu, küresel petrol talebindeki yavaşlama ve yaklaşan arz fazlasına rağmen üretimi hızla artırmaya yönlendiriyor. Bu strateji, petrol fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı yaratırken, tüketiciler açısından olumlu karşılanabilecek bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Ayrıca, özellikle Başkan Donald Trump için de önemle takip edilen bir konu haline gelmiş durumda.
Suudi Arabistan, komşuları Kuveyt ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile birlikte, geçtiğimiz ay petrol sevkiyatlarını hızlandırdı. Bu hareketin arkasında, İsrail ile İran arasında tırmanan gerilimin Basra Körfezi ve bölgenin en kritik geçiş noktası olan Hürmüz Boğazı’ndan yapılan sevkiyatları sekteye uğratabileceği yönündeki endişeler yer aldı. Ancak tüm bu kaygılara karşın deniz yolu trafiği kesintisiz sürdü.
Bloomberg’in verilerine göre, Haziran ayında OPEC’e üye 12 ülkenin toplam üretimi günlük 360 bin varil artarak 28 milyon varile ulaştı. Bu artışın yaklaşık üçte ikisini Suudi Arabistan gerçekleştirdi. Ülke, üretimini 240 bin varil artırarak günlük 9,37 milyon varile yükseltti. Bu seviye, Riyad’ın yeni üretim hedefleriyle uyumlu bir noktada bulunuyor. Artışa katkı sağlayan diğer OPEC üyeleri arasında BAE, Kuveyt ve Irak da öne çıktı.
Abu Dabi yönetimi, üretimini 90 bin varil artırarak günlük ortalama 3,4 milyon varile çıkardı. Irak ise üretimini 30 bin varil artırarak 4,21 milyon varile ulaştırdı. Bloomberg’in araştırmasına göre her iki ülke de resmi OPEC+ kotalarının üzerinde üretim yapıyor. Ancak OPEC’in kendi iç değerlendirmeleri, bu ülkelerin yükümlülükleriyle genel anlamda uyumlu hareket ettiğini gösteriyor.
Söz konusu ülkeler, geçmiş dönemdeki fazla üretimlerini telafi etmek amacıyla ek kısıntı taahhüdünde bulunan üyeler arasında yer alıyor. Bu bağlamda en fazla taahhüt açığına sahip ülke ise Kazakistan olarak öne çıkıyor.
Haziran ayında Suudi Arabistan, Kuveyt ve BAE’nin ihracatları, üretimden daha fazla artış gösterdi. Bloomberg’in gemi izleme verilerine göre bu üç ülke, Haziran ayında tankerlerle günlük 11,9 milyon varil petrol sevk etti. Bu seviye, son iki yılın en yüksek rakamı olarak dikkat çekiyor. Aradaki farkın, ülkelerin kendi stoklarından yapılan sevkiyatlarla karşılandığı tahmin ediliyor.
OPEC+ ittifakı, son aylarda piyasa oyuncularını şaşırtan bir politika değişikliğine gitti. Önceki dönemde fiyatları korumaya odaklanan koalisyon, Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarında üretimi, başlangıçta belirlenen hızın üç katı oranında artırma kararı aldı. Delegeler, 411 bin varil büyüklüğünde bir başka artışın daha Ağustos ayında uygulanabileceğini belirtiyor. Bu artışın video konferans yoluyla yapılacak Pazar toplantısında gündeme gelmesi bekleniyor.
Artan üretim, Çin'de yavaşlayan talep ve Amerika kıtası genelinde bol miktarda arzın etkisiyle petrol fiyatlarını baskılıyor. Brent tipi ham petrol fiyatı, geçtiğimiz hafta %12 değer kaybederek çarşamba günü varil başına 67 dolar seviyesine kadar geriledi. Bu düşüşte, İsrail ile İran arasındaki çatışmalara dair endişelerin geçici olarak yatışmasının da etkisi oldu.