Yargıçtan Trump yönetimine geri adım: Eğitim Bakanlığı personelinin göreve iadesi emredildi
ABD'de federal bir yargıç, Trump yönetiminin 1.300’den fazla Eğitim Bakanlığı çalışanını işten çıkarmasını geçici olarak durdurdu. Boston’daki ABD Bölge Yargıcı Myong Joun’un Perşembe günü verdiği ihtiyati tedbir kararına göre, personelin göreve iade edilmesi gerekiyor. Kararda, Eğitim Bakanlığı'nın “bakanlığın işlevlerini ve yükümlülüklerini yerine getirebilmesi” ile “Kongre tarafından zorunlu kılınan tüzüklerin uygulanabilmesi” açısından bu adımın gerekli olduğu belirtildi.
Trump yönetimi, 11 Mart tarihinde aldığı bir kararla Eğitim Bakanlığı bünyesindeki personel sayısının yarıya düşürüleceğini açıklamıştı. Bu kararın üzerinden yalnızca iki gün geçmişti ki, Michigan, Nevada ve New York’un da aralarında bulunduğu 21 eyalet, personel kesintilerinin yasalara aykırı olduğu gerekçesiyle federal hükümete dava açtı.
Personel azaltımı kararını takip eden günlerde, Başkan Donald Trump 20 Mart’ta Eğitim Bakanlığı’nın dağıtılmasını öngören bir başkanlık kararnamesi imzaladı. Bu adım, Amerikan Öğretmenler Federasyonu gibi önemli eğitim sendikaları ve çeşitli sivil toplum kuruluşları tarafından yargıya taşındı. Açılan davalarda, bakanlığın varlığının korunması için federal mahkemeye başvuruldu.
Yargıç Joun’un kararında dikkat çeken ayrıntılardan biri, personel kesintilerinin doğrudan eğitimde eşitliği korumaya yönelik temel mekanizmaları etkilediği yönündeydi. Kararda, ırk, cinsiyet ve engellilik temelinde ayrımcılığa karşı mücadele eden ve medeni hakların uygulanmasından sorumlu 12 ofisten 7’sinin bu kesintiler nedeniyle kapatıldığı ifade edildi. Ayrıca, yükseköğrenim sisteminde önemli bir rol oynayan ve her yıl yaklaşık 17 milyon ailenin üniversite yardımı başvurularında kullandığı Federal Öğrenci Yardımı için Ücretsiz Başvuru (FAFSA) sistemini denetleyen ekibin de tamamen dağıtıldığı bilgisine yer verildi.
Bu gelişme, ABD Eğitim Bakanlığı’nın son 45 yıldaki kurumsal istikrarı açısından da yeni bir gerilimin işareti oldu. Bakanlık, 1979 yılında dönemin Başkanı Jimmy Carter tarafından kurulmuştu. Ancak kurulduğu günden bu yana, özellikle Cumhuriyetçi yönetimlerin sık sık hedefi haline geldi. Eski Başkan Ronald Reagan, 1980'li yıllarda bakanlığın kapatılmasını savunmuş, Trump ise ilk başkanlık döneminde Eğitim Bakanlığı’nı Çalışma Bakanlığı ile birleştirme girişiminde bulunmuştu. Şimdi ise bakanlık, Trump’ın ikinci dönem ajandasında tamamen tasfiye edilmek isteniyor.
Yargıcın verdiği ihtiyati tedbir, hem hukuki sürecin seyrini değiştirecek hem de eğitim alanında federal düzeyde yürütülen hizmetlerin devamlılığını sağlayacak bir adım olarak değerlendiriliyor. Eğitim politikaları konusunda uzun süredir devam eden yapısal tartışmalar, bu son gelişmeyle birlikte yeniden gündeme oturmuş durumda. Mahkemeden çıkan bu karar, yalnızca istihdamla ilgili bir düzenleme değil, aynı zamanda federal hükümetin eğitimde anayasal sorumluluklarına yönelik temel bir uyarı niteliği taşıyor.
