Yatırımlara devlet desteğinde yeni düzenleme
- Yatırımlarda devlet yardımları hakkında Resmi Gazete'de yayımlanan kararda kapsamlı yenileme yapıldı.
- Karar kapsamında yer alan desteklerin uygulanması açısından iller, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate alınarak 6 bölgeye ayrıldı.
- Yatırım kredilerinde 11,5 ila 18,4 puan faiz/kar payı desteği ile yatırım tutarının yüzde 20’sine ve 240 milyon TL’ye varan teşvikler sunulacak.
Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan kararla, uluslararası doğrudan yatırımların artırılmasına ve bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına yönelik yatırımların desteklenmesine ilişkin esaslar belirleniyor.
Yatırımları hızlandırmak üzere finansman destekleri sağlanacak. Yatırım kredilerinde 11,5 ila 18,4 puan faiz/kar payı desteği ile yatırım tutarının yüzde 20’sine ve 240 milyon TL’ye varan teşvikler sunulacak. Yatırımcının finansman yükü azaltılacak.
Destek için iller 6 bölgeye ayrıldı
Karar kapsamında yer alan desteklerin uygulanması açısından iller, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate alınarak 6 bölgeye ayrıldı.
Kararla düzenlenen Teknoloji Hamlesi Programı, Yerel Kalkınma Hamlesi Programı ve Stratejik Hamle Programı olmak üzere üç programdan oluşan Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi ile Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi ve Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi olmak üzere iki teşvik sisteminden oluşan Sektörel Teşvik Sistemi kapsamında desteklenen yatırımlar; gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği, makine desteği ve yatırım yeri tahsisi gibi destek unsurlarından yararlandırılacak.
Bölgesel Teşvikler kapsamında yatırımlara; sigorta primi işveren hissesi desteği ile Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Gümüşhane, Hakkâri, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak ve Van illerinden oluşan 6. bölgedeki yatırımlara sigorta primi desteği sağlanacak. Bu karar kapsamında 31 Aralık 2030 tarihine kadar yapılacak olan teşvik belgesi başvuruları değerlendirilecek.
Desteklerden yararlanacak yatırımların karar ekinde belirtilen tarım, orman ve balıkçılık yatırım konularına yönelik olması ve bu konular için belirtilen şartları sağlaması gerekiyor. Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi, Dijital Dönüşüm Programı, Yeşil Dönüşüm Programı ve afet teknolojileri alanındaki yatırımlar kapsamında desteklenen yatırımlar için bu şart aranmayacak.
Asgari sabit yatırım tutarının ayrıca belirtilmemiş olduğu hallerde yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; 1. 2. bölgelerde 12 milyon TL, diğer bölgelerde ise 6 milyon TL, finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın her bir finansal kiralama şirketi için asgari 3 milyon TL olması gerekiyor. Teşvik belgesi düzenlenmesine ilişkin başvuru tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları teşvik belgesi kapsamına alınmayacak.
Stratejik Hamle Programı destekleri
Stratejik Hamle Programı kapsamında ülkenin kritik ihtiyaçlarını karşılayacak, arz güvenliğini sağlayacak, dışa bağımlılığını azaltacak Ar-Ge içeriği yüksek imalat sektörü yatırımları ile Dijital Dönüşüm Programı ve Yeşil Dönüşüm Programı kapsamındaki yatırımlar desteklenebilecek.
Bu kapsamda desteklenecek yatırımlarda aranacak asgari sabit yatırım tutarı yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar için 100 milyon TL, diğer yatırımlar için ise 200 milyon TL olarak belirlendi.
Bu çerçevede desteklenecek yatırımlarda; üretilmesi planlanan ana ürünlerin son bir yıl içindeki ihracatın ithalatı karşılama oranının azami yüzde 70, katma değer oranının asgari yüzde 30, yatırım tutarının yüzde 20'si kadar öz kaynağa sahip ve yatırım konusu ürünle ilgili olarak son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 milyon doları ve üzerinde olması kriterleri aranacak.
Öncelikli Yatırımlar Teşvik sistemi
Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında; Dijital Dönüşüm Programı veya Yeşil Dönüşüm Programı'nda desteklenmesine karar verilen yatırımlar desteklenecek.
Teknoloji Hamlesi Programı kapsamında yayımlanan öncelikli ürün listesinde belirtilen yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar ile asgari 500 milyon TL tutarındaki yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar, İstanbul'da gerçekleştirilecek olan yatırımlar hariç olmak üzere; orta yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar ile asgari 1 milyar TL tutarındaki orta yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar, savunma alanındaki yatırımlar, güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi yatırımları ile rüzgâr enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi yatırımları, madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları, nükleer enerji santrali yatırımları, asgari 500 milyon TL tutarındaki LNG ile yer altı doğal gaz depolama yatırımları, maden istihraç işleme ve arama yatırımları, Ar-Ge yatırımları ile Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezlerinde yürütülen Ar-Ge veya tasarım projeleri ile ilişkili İstanbul ili dışındaki yatırımlar bu çerçevede desteklenecek yatırım konuları olarak belirlendi.
Bu kalemde, yüksek teknolojili ürünlere yönelik test merkezi yatırımları, asgari yatırım tutarı şartı aranmaksızın ihtisas serbest bölgelerinde gerçekleştirilecek yazılım ve bilişim ürünleri üretimi yatırımları, asgari 3 MW kurulu güç şartını sağlayan veri merkezi yatırımları ile bulut hizmeti sağlayıcıları tarafından yapılacak asgari 200 milyon TL tutarındaki yatırımlar, demiryolu, denizyolu veya havayolu ile taşımacılık yatırımları, yat limanı ve marina hariç olmak üzere yük taşımacılığına yönelik liman yatırımları da desteklenecek konular arasında bulunuyor.
Hedef Yatırımlar Teşvik sistemi
Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında belirlenen şartları sağlayan elektrik üretimi, dağıtımı ve depolama yatırımları ile gaz yakıtların dağıtımı konusundaki yatırımlar ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek yatırımlar vergi indirimi desteğinden yararlanamayacak. Bu yatırımlara faiz veya kâr payı desteği sağlanmayacak. Bu kapsamda sadece 4. 5. ve 6. bölgelerde gerçekleştirilecek yatırımlara faiz veya kâr payı desteği sağlanacak.
Kararla ayrıca yatırımlara; gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, faiz veya kâr payı desteği ve makine desteği, sigorta primi işveren hissesi desteği, sigorta primi desteği, yatırım yeri tahsisi gibi kalemlerde sağlanacak desteklere ilişkin açıklamalar da yer alıyor.
Kararla, 2012 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan yatırımlarda devlet yardımları hakkında karar ve 2018'de yürürlüğe konulan cazibe merkezleri programı kapsamında yatırımların desteklenmesi hakkında karar yürürlükten kaldırıldı.
