ABD’de hükümetin kapanmasına dair bilinmesi gerekenler
- ABD’de hükümetin kapanma tehdidi yeniden gündemde. Bu alışılmadık bir durum değil. Çoğu zaman, son dakikada bir uzlaşma bulunur ve kriz atlatılır. Ancak bu kez tablonun daha karamsar olduğu ifade ediliyor.
Kongre’nin 30 Eylül’e kadar bütçe yasalarını geçirip Başkan’ın onayına sunması gerekiyor. Aksi halde 1 Ekim’den itibaren ABD federal hükümeti bir kez daha kapanacak.
Yeni mali yılın başlamasına günler kala Beyaz Saray federal kurumlara olağanüstü hazırlık yapmaları talimatı verdi. Başkan Donald Trump’ın yönetimi, olası bir kapanma durumunda kurumların çalışan sayılarını azaltmaya yönelik planlar hazırlamasını istedi. Süre daralırken bütçe üzerinde uzlaşmaya varılamamış olması, taraflar arasındaki derin görüş ayrılıklarını da ortaya koyuyor. Özellikle sağlık harcamaları ve sınır güvenliği gibi başlıklarda Demokratlar ile Cumhuriyetçiler arasındaki anlaşmazlık sürüyor.
Hükümetin kapanması nedir?
Hükümet kapanması kavramı Türkiye’den bakınca kulağa garip geliyor olabilir. Bir şirketin iflas edip kepenk indirmesi ya da devletin kapıyı kilitleyip gitmesi gibi düşünülebilir. Oysa ABD’de yaşanan durum bambaşka. Temelde sorun, Kongre ile Beyaz Saray’ın bütçe üzerinde anlaşamaması. Yani hükümet varlığını sürdürüyor, ancak federal kurumların bir bölümü geçici olarak fon kaynağını kaybediyor.
Daha resmi bir tabirle, bu durumda “zorunlu olmayan” faaliyetler askıya alınırken, ulusal güvenlik, kolluk kuvvetleri, sosyal güvenlik ödemeleri gibi temel hizmetler devam ediyor. Yani ortada ne bir iflas var ne de devletin fiilen kapanması. Daha çok, devletin bir kısmının “geçici olarak durdur” düğmesine basması gibi düşünebiliriz.
Geçmiş kapanmalar
Bipartisan Policy Center’a göre 1980’den bu yana 14 kez hükümet kapanması yaşandı.Kongre sadece bazı ödenek yasalarını geçirebilirse, hükümet kısmen kapanır. Örneğin,Trump’ın ilk başkanlık döneminde, ABD-Meksika sınır duvarının finansmanı üzerindeki anlaşmazlık nedeniyle 2018 sonunda yaşanmış ve hükümet rekor kıran beş hafta boyunca kısmen kapanmıştı.
Bugünse aynı senaryonun Trump’ın ikinci döneminde tekrar yaşanıp yaşanmayacağını hep birlikte göreceğiz.
