114 milyar dolarlık fon İsrail’le bağlantılı şirketleri sildi: Aralarında Alman devi de var
- Norveç’in en büyük emeklilik fonu KLP, İsrail ordusuna silah sağladıkları gerekçesiyle ABD merkezli Oshkosh Corporation ve Almanya merkezli ThyssenKrupp şirketlerini yatırım portföyünden çıkardığını açıkladı.
Norveç’in en büyük emeklilik fonu KLP, İsrail ordusuna silah sağladıkları gerekçesiyle ABD merkezli Oshkosh Corporation ve Almanya merkezli ThyssenKrupp şirketlerini yatırım portföyünden çıkardığını açıkladı. Toplam 114 milyar dolarlık varlığı yöneten fon, kararını Birleşmiş Milletler (BM) raporları ve şirketlerle yapılan görüşmeler sonrası aldı.
KLP, Haziran 2024’te yayımlanan BM raporlarında bazı şirketlerin İsrail Savunma Kuvvetleri’ne (IDF) silah ve ekipman sağladığına ve bu silahların Gazze’deki saldırılarda kullanıldığına dikkat çekti. Raporda adı geçen şirketlerle temasa geçen fon yetkilileri, Oshkosh ve ThyssenKrupp’un “sorumlu yatırım ilkeleriyle bağdaşmayan” faaliyetlerde bulunduğu sonucuna vardıklarını belirtti.
Fon tarafından yapılan açıklamada, her iki şirketin de IDF ile uzun süreli işbirliğine sahip oldukları ve Gazze’ye yönelik saldırıların başlamasının ardından da silah sevkiyatına devam ettikleri vurgulandı. Ayrıca, firmaların potansiyel insancıl hukuk ihlalleri karşısında gerekli özeni gösterdiklerini belgeleyemedikleri ifade edildi.
Yaklaşık 2,9 milyon dolarlık hisse satıldı
KLP’nin, 16 Haziran itibarıyla Oshkosh Corporation’da yaklaşık 1,9 milyon dolar (19 milyon Norveç kronu), ThyssenKrupp’ta ise yaklaşık 1 milyon dolar (10 milyon Norveç kronu) değerinde hisseye sahip olduğu belirtildi.
KLP’nin Çevre, Sosyal ve Yönetişim Başkanı Kiran Aziz, şirketlerin insan hakları ve uluslararası hukuka saygı konusunda bağımsız bir yükümlülük taşıdığını hatırlatarak, “Biz, kabul edilemez koşullarla ilişkimizi kesmek için bu şirketleri portföyümüzden çıkarıyoruz” dedi.
Boykot çağrıları ve daha önceki adımlar
KLP’nin aldığı kararın, insan hakları örgütleri ile bazı siyasi çevrelerin İsrail ile bağlantılı şirketlere yönelik boykot çağrılarının ardından gelmesi dikkat çekti. Fon, daha önce de benzer adımlar atmıştı.
2021 yılında İsrail, Avrupa ve ABD merkezli 16 şirket, Batı Şeria’daki yasa dışı yerleşimlerle olan bağlantıları nedeniyle portföyden çıkarılmıştı. Haziran 2024’te ise ABD’li Caterpillar şirketine, buldozerlerinin insan haklarını ihlal edecek şekilde kullanılabileceği riski nedeniyle yatırım yapılmayacağı açıklanmıştı.
Norveç’in 1,9 trilyon dolarlık devlet varlık fonu da 2021 yılında, yasa dışı yerleşim inşasında yer aldıkları gerekçesiyle 2 İsrailli şirketi yatırım listesinden çıkarmıştı.
