Market sipariş uygulamasında fiyatlandırma tartışması: 'Aynı ürüne farklı fiyat'
- ABD’de yapılan kapsamlı bir analiz, popüler market ve yemek sipariş uygulaması Instacart’ın aynı ürünler için farklı kullanıcılara farklı fiyatlar gösterdiğini ortaya koydu.
- Bazı ürünlerde fiyat farkının yüzde 23’e kadar çıktığı, bunun haneler için yıllık 1.200 dolara varan ek maliyet yarattığı iddia edildi.
- Instacart, söz konusu farkların yapay zeka destekli ve 'rastgele' fiyatlandırma testlerinden kaynaklandığını savundu.
San Francisco merkezli market ve yemek sipariş uygulaması Instacart, yapay zeka destekli bir deney kapsamında bazı müşterilere aynı ürünler için diğerlerinden daha yüksek fiyatlar uyguladığı yönündeki iddialara yanıt verdi.
Açıklama Consumer Reports, Groundwork Collaborative adlı savunma grubu ve kar amacı gütmeyen haber kuruluşu More Perfect Union tarafından yürütülen ortak araştırmasının ardından geldi. Araştırmanın bulgularına göre Instacart’ın market sipariş uygulaması, aynı ürünleri satın alan farklı müşterilere farklı fiyatlar gösterdi. Raporda, bazı ürünlerde fiyat farkının yüzde 23’e kadar çıktığı belirtildi.
'Büyük ölçekli fiyatlandırma denemeleri' iddiası
Groundwork Collaborative, araştırmanın özetinde Instacart ve benzeri şirketlerin 'büyük ölçekte fiyatlandırma denemeleri yapmak için teknoloji geliştirip, satın alıp ve mükemmelleştirdiğini' savundu.
Consumer Reports’un değerlendirmesine göre ise Instacart’ın yürüttüğü deney, bireysel alışverişçilere yönelik market ürünlerinin fiyatlandırılmasında yapay zeka tarafından oluşturulan algoritmaların kullanımına odaklandı. Raporda, bu algoritmik fiyatlandırma deneylerinin Albertsons, Costco, Kroger, Safeway, Sprouts Farmers Market ve Target dahil olmak üzere ABD’nin en büyük market zincirlerinin birçoğunda uygulandığı ifade edildi.
Dört şehirde canlı test
Groundwork Collaborative, araştırma kapsamında verilerin dört şehirde 437 alışverişçinin katıldığı canlı testler aracılığıyla toplandığını açıkladı. Bu testlerde, alışverişçilere belirli mağazalardaki ürünleri aynı anda Instacart sepetlerine eklemeleri konusunda destek sağlandı.
Araştırmacılar, her bir alışverişçinin karşılaştığı fiyatları ve bu fiyatların nasıl farklılık gösterdiğini inceledi. Rapora göre, aynı sepetlerin toplam tutarları arasında ortalama yüzde 7’lik bir fark oluştu. Bu farkın, yıllık bazda tipik bir hane için yaklaşık 1.200 dolarlık ek maliyet anlamına gelebileceği belirtildi.
Instacart: Fiyat farkları önemsiz
Instacart, fiyat farklarını 'önemsiz' olarak nitelendirirken, raporun bulgularını tamamen reddetmekten kaçındı. Raporların yayımlanmasının ardından şirket, blogunda yayımladığı bir yazıyla iddialara yanıt verdi.
Şirket açıklamasında, 10 perakende ortağıyla birlikte “rastgele çevrimiçi fiyatlandırma testleri” yürütüldüğünü kabul etti. Instacart, bu testlerin “[uygun fiyatlılığı iki katına çıkarma]” ve “Instacart gibi hizmetleri daha fazla tüketiciye ulaştırma” hedeflerinin bir parçası olduğunu ileri sürdü.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Bu kısa vadeli, rastgele testler, perakende ortaklarının kategori düzeyinde fiyat duyarlılığını anlamalarına yardımcı oluyor, böylece tüketicilerin en çok önem verdiği alanlarda sürdürülebilir şekilde daha düşük fiyatlara yatırım yapabiliyorlar. Örneğin, bu testlerin sonucunda bazı tüketiciler süt veya ekmek gibi temel ürünlerde biraz daha düşük fiyatlar, özel atıştırmalıklar veya butik içecekler gibi ürünlerde ise biraz daha yüksek fiyatlar görebilir.”
'Gerçek zamanlı fiyat değişimi yok'
Instacart ayrıca, test sürecinde fiyatların “arz ve talebe bağlı olarak da dahil olmak üzere hiçbir zaman gerçek zamanlı olarak değişmediğini” savundu. Şirket, uyguladığı testleri, bir market perakendecisinin mağaza içinde yapabileceği fiyatlandırma denemelerine benzetti.
Instacart sözcüsü Nexstar’a yaptığı açıklamada ise, “Testler hiçbir zaman kişisel veya davranışsal özelliklere dayalı değildir, tamamen rastgeledir” ifadelerini kullandı.
Araştırmayı yürüten kurumlar ise fiyat farklarının tüketicilere açık şekilde bildirilmediğine ve kullanıcıların hangi kritere göre farklı fiyatlarla karşılaştığının net olmadığına dikkat çekti.
