Amerikalılar 120 milyon dolara Meksika kulübü satın aldı
Forbes'in haberine göre Meksika futbolunun köklü kulüplerinden Querétaro FC, Atlanta merkezli yatırım şirketi Innovatio Capital'in kurucusu Marc Spiegel liderliğindeki bir grup tarafından satın alındı. Satın alma bedelinin 120 milyon doların üzerinde olduğu bildirildi. Böylece Querétaro, özel sermaye yatırımı öncesinde el değiştirmesi beklenen dört Liga MX kulübünden ilki oldu. Anlaşma, Meksika’nın en büyük bahis şirketlerinden Grupo Caliente’den Jorge Alberto Hank ile yapıldı.
75 yıllık tarihine rağmen Meksika'nın en üst futbol liginde şampiyonluk göremeyen Querétaro, geçtiğimiz sezonu 18 takım arasında 12. sırada tamamladı. Ancak sahada gösterilen ortalama performansa rağmen kulübün ticari cazibesi, yatırımcıların ilgisini çekmeye yetti. Kulübün yönetimi, Rubicon adlı atık yönetimi şirketinin kurucusu Marc Spiegel’in başkanlığında şekillenecek. Spiegel daha önce İngiltere'nin Charlton Athletic kulübünü satın almak için teklif vermiş, ancak zarar eden yapısıyla ilgilenmekten vazgeçmişti.
Satın alma, aynı zamanda Meksika futbolunu yeniden yapılandırmaya yönelik daha büyük bir planın ilk halkası olarak değerlendiriliyor. Liga MX’te, aynı yatırım gruplarının birden fazla kulüpte ortaklığı bulunuyor. Grupo Caliente (Querétaro ve Tijuana), Grupo Orlegi (Atlas ve Santos Laguna), Grupo Pachuca (León ve Pachuca) ve Grupo Salinas (Mazatlán ve Puebla) gibi yapılar, FIFA’nın çapraz mülkiyeti engelleyen kurallarına aykırı bir tablo yaratıyor. Bu durum, bazı kulüplerin uluslararası turnuvalara katılamamasına da neden oldu. Örneğin, León ve Pachuca aynı anda FIFA Kulüpler Dünya Kupası'na hak kazanmışken, León turnuvadan men edilmişti.
Çapraz mülkiyetin kaldırılması, yatırımcı ilgisini artırmak için atılan adımlardan yalnızca biri. Asıl hamle, 700 milyar doların üzerinde varlık yöneten Apollo Global Management’ın Liga MX ile yürüttüğü müzakerelerde saklı. Apollo, 2022 yılında, ligin Meksika dışındaki medya gelirlerinin %20’si karşılığında 1,25 milyar dolarlık bir yatırım teklif etmişti. Aralık 2023’te anlaşmaya varılmış ve NFL’nin yatırım kolu da sürece dahil olmuştu. Ancak Querétaro gibi bazı kulüplerin karşı çıkması nedeniyle anlaşma, Liga MX sahipleri toplantısında oylamaya sunulamamış ve Meksika Futbol Federasyonu Başkanı Juan Carlos Rodríguez istifasını vermişti.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesi halinde, medya gelirlerinden bilet satışlarına kadar uzanan daha geniş kapsamlı bir gelir paylaşımı planı da devreye girecek. Bu plan, ligin medya haklarını merkezi bir yapı altında toplamayı hedefliyor. Şu anda her takım, yayıncılarla bireysel anlaşmalar yapabiliyor. Bu yapı, Club América gibi takımların geçmişte doğrudan yayıncı kuruluşlara ait olmasıyla şekillenmişti. Yeni düzenleme, La Liga'nın 2021 yılında CVC Capital Partners ile yaptığı anlaşmaya benzer bir model sunuyor. Innovatio’nun genel ortağı Ed Malyon, mevcut dağınık medya yapısının lig için zararlı olduğunu ve merkezi bir sistemin tarihi bir dönüm noktası olacağını belirtiyor.
Spor kulüplerinin değerlemelerinde en belirleyici unsurun medya hakları olduğu bilinirken, Liga MX'in bu konuda potansiyelini gerçekleştirememiş olması dikkat çekiyor. MLS, Apple TV ile imzaladığı anlaşmaya rağmen izleyici sayısında Liga MX’in gerisinde kalırken, Meksika futbolu hâlâ önemli bir pazar payına sahip. Fox Corporation’ın Caliente TV’yi satın alması ve Amazon’un Liga MX maçlarını Prime Video üzerinden yayınlamaya başlaması, ligin envanterine yönelik küresel talebin arttığını gösteriyor.
Apollo’nun bir diğer beklentisi ise, Meksika futbolunda uzun süredir askıya alınmış olan küme düşme sisteminin tamamen kaldırılması. Covid-19 pandemisi sırasında dondurulan bu sistem, yatırımcıların risklerini azaltma hedefi doğrultusunda rafa kaldırılabilir. Böylece kulüplerin değerlemesi daha öngörülebilir hale gelirken, yatırım yapılabilirlik açısından cazibesi artacaktır.
Querétaro’nun satışının ardından, daha yüksek bedellerle işlem görmesi beklenen üç kulübün daha el değiştirmesi gündeme geldi. Kulüplerin kurumsal yönetim açısından daha şeffaf ve düzenli hale gelmesi, yeni özel sermaye yatırımlarının önünü açabilir. Ayrıca, ABD'de milyar dolarlık değerlemelerle kulüp sahibi olamayan yatırımcıların, daha uygun fiyatlı ama potansiyeli yüksek Liga MX kulüplerine yönelmesi bekleniyor. Örneğin, Eva Longoria ve bir grup Amerikalı yatırımcı 2021’de Club Necaxa’nın hisselerini satın almıştı. Sonrasında yapılan ikinci satışta kulübün değerlemesi 200 milyon doların üzerine çıkmıştı.
Querétaro'nun yeni sahipleri arasında bulunan Fonseca Group’un başkan yardımcısı Adrian Madero, Meksika’da spor altyapısının çok daha düşük maliyetlerle kurulabildiğini belirtiyor. Spiegel’in grubu, 1,5 milyonluk Querétaro metropol alanında potansiyel gördüğünü, şehirdeki ekonomik kalkınma ve göç hareketinin Austin, Teksas’a benzediğini söylüyor. Malyon ise kulübün şehir değiştirme planının masada olmadığını vurguluyor.
Yeni yönetim, saha içi verileri daha etkin kullanarak oyuncu performanslarını geliştirmeyi, bu yolla taraftar ilgisini artırmayı ve kulübü yeniden yapılandırmayı hedefliyor. Sponsorluk, ürün satışları ve lisanslama alanlarında da büyüme potansiyeli yüksek görülüyor.
Querétaro’nun satışı, yalnızca bir kulübün el değiştirmesi değil, aynı zamanda Meksika futbolunun yeniden şekillendiği, uluslararası yatırımın gidişatını belirleyecek daha büyük bir sürecin ilk adımı olarak görülüyor.
