Çin uzayda yapay zeka destekli süper bilgisayar ağı kuruyor: İlk uydular fırlatıldı

Çin, alçak Dünya yörüngesinde 2800 uydudan oluşacak yapay zeka destekli bir hesaplama ağı kurmak için çalışmalarına resmen başladı. 'Three-Body Computing Constellation' (Üç Cisim Hesaplama Takımyıldızı) adı verilen proje kapsamında geliştirilen ilk 12 uydu Chang Zheng 2D roketiyle fırlatıldı.

ADA Space ve Zhejiang Lab işbirliğinde geliştirilen bu sistemin en büyük farkı, veri iletiminden çok veri işleme odaklı olması. Starlink benzeri bir yapıya sahip gibi görünse de bu sistem, internet erişimi sağlamak yerine, bilgileri doğrudan yörüngede analiz edip sonuç üretecek.

Saniyede 5 katrilyon işlem kapasitesi

Space News'un aktardığına göre sistemin ilk aşaması, saniyede 5 peta işlem – yani 5 katrilyon hesaplama – yapabilecek işlem gücüne sahip. Bu, birçok süper bilgisayarla yarışabilecek düzeyde bir kapasite anlamına geliyor. Uyduların her biri 30 terabaytlık yerleşik hafıza ile donatıldı. Böylece toplanan veriler, yer istasyonlarına ihtiyaç duymadan uzun süre saklanabiliyor ve işlenebiliyor.

Yüksek hızlı lazer bağlantıları ve uzayda karar mekanizması

Uydular, aralarında 100 Gbps hızında lazer bağlantılar kurabiliyor. Bu sayede, veri transferi yer tabanlı sistemlere göre çok daha hızlı gerçekleşiyor. Ayrıca yapay zeka destekli sistem, sensör ve uydu görüntülerinden elde edilen bilgileri doğrudan yörüngede analiz edebiliyor. Bu özellik, özellikle stratejik ve askeri kararların alınmasında Çin’e zaman kazandıracak.

Bilimsel araştırmalar için de dev bir kaynak

Yapay zeka altyapısı sadece karar destek sistemleri için değil, bilimsel keşifler için de kullanılacak. İlk uydulardan biri, Çin Bilimler Akademisi ile Guangxi Üniversitesi’nin ortak geliştirdiği kozmik X-ışını polarimetresiyle donatıldı. Bu cihaz sayesinde gama ışını patlamaları gibi geçici kozmik olaylar gerçek zamanlı tespit edilip analiz edilebilecek. Sistem, ayrıca diğer uyduları harekete geçirecek otomatik uyarılar da oluşturabilecek.

Stratejik yedek sistem olarak da görev yapacak

Çin’in uzayda kuracağı bu yapay zeka destekli ağ, askeri operasyonlar, doğal afetler veya kritik altyapıların devre dışı kaldığı durumlarda, yedek bilgi işlem merkezi olarak çalışabilecek. Bu yönüyle sistem, sadece bir araştırma projesi değil, aynı zamanda ülke güvenliği ve afet yönetimi açısından da stratejik bir araç olacak.

Küresel rekabette Çin’e avantaj sağlayacak

Uzayda konumlandırılan bu devasa işlem gücü sayesinde Çin, kara tabanlı veri merkezlerine olan bağımlılığını azaltacak. Enerji, zaman ve bant genişliği tasarrufu sağlayacak bu sistem, Çin’in hem bilimsel hem de jeopolitik alanda elini güçlendirmeye aday.