Trump’tan 'tarihin en kapsamlı' teknoloji hamlesi: Yapay zeka platformunda OpenAI, Google, Nvidia ve Microsoft gibi devler yer alacak
- Trump, federal kurumların tüm veri setlerini birleştirerek yapay zeka destekli bir 'AI süper platformu' kurmayı hedefleyen Genesis Misyonu’nu resmen başlattı.
- Program, ulusal laboratuvarların kapasitesi, robotik deney altyapısı ve büyük teknoloji şirketleriyle yapılan işbirlikleri üzerinden bilimsel araştırmaları otomatikleştirmeyi amaçlıyor.
- Yönetim, yapay zeka kullanımının enerji üretimini verimli hale getirerek artan elektrik maliyetlerini tersine çevirebileceğini savunsa da, eş zamanlı büyük bilim fonu kesintileri projeye dair soru işaretlerini artırıyor.
ABD Başkanı Donald Trump, yapay zeka kullanarak inovasyonu teşvik etmek amacıyla 'Genesis Mission' isimli federal girişimi başlatan kararnameye imza attı.
Beyaz Saray'ın söz konusu başkanlık kararnamesine dair açıklamasında, Genesis Mission'ın ABD Enerji Bakanı'na, ulusal laboratuvarların kapasitesini kullanarak 'ülkenin en parlak beyinlerini, en güçlü bilgisayarlarını ve geniş bilimsel veri kaynaklarını' ortak bir araştırma ekosisteminde bir araya getirme görevi verdiği aktarıldı.
Enerji Bakanlığı'na kapalı devre bir yapay zeka deney platformu oluşturması talimatı verildiği kaydedilen açıklamada, Genesis Mission'ın desteklenmesi için akademi ve özel sektörle işbirliği yapılacağı vurgulandı.
OpenAI, Google, Nvidia, Anthropic...
Kararnamede, Genesis Misyonu’nun teknoloji altyapısında OpenAI, Google, Nvidia, Anthropic, AWS, AMD, Microsoft ve IBM gibi sektörün önde gelen şirketlerinin olarak yer aldığı belirtildi.
Hiçbiri Genesis kadar gizemli ve iddialı değil
Trump'ın yapay zekaya olan ilgisini göstermek için kurulan AI.gov portalında, önceki yönetim döneminden bu yana yayımlanan dokuz farklı yapay zeka yürütme emri bulunuyor. Bunların başlıkları arasında, 'Amerikan Yapay Zeka Teknoloji Yığını İhracatının Teşvik Edilmesi', 'Federal Hükümette Uyanık Yapay Zekanın Önlenmesi' gibi dikkat çekici ifadeler yer alıyor. Ancak hiçbiri 'Genesis Misyonu' kadar gizemli, iddialı ve kapsamlı bir çerçeve sunmuyor.
Hedef: Federal hükümet için 'AI süper platformu'
Yürütme emrine göre hedef; federal kurumların tüm veri setlerini tek bir çatı altında toplayacak, büyük dil modelleri (LLM) dahil yapay zeka sistemleri üretebilecek “bilimsel temel modeller” kurmak.
Bu plan kapsamında;
- Enerji Bakanı Chris Wright, DOE’nin tüm veri setlerini diğer federal kurumlarla birleştirecek.
- Birleşik veri havuzu, devletin kendi LLM’lerinin eğitilmesinin temelini oluşturacak.
- Bu modeller, araştırma iş akışlarını otomatikleştirecek.
- Federal araştırma süreçleri, “kur ve unut” tarzında çalışan bir AI sistemine devredilecek.
Politico’ya göre Wright, bu yapının 'bilimsel keşiflerde ve inovasyon hızında inanılmaz bir artış' sağlayacağını belirtiyor. Nükleer füzyon, yeni enerji teknolojileri, ilaç geliştirme, protein katlanması gibi alanlar öncelikli inceleme başlıkları arasında.
Programın yol haritası: 60 günden bir yıla uzanan takvim
Yürütme emri, Genesis Misyonu’nun ilk yılındaki adımları ayrıntılı biçimde belirliyor:
60. gün: '20 kritik bilimsel zorluk' listesi
ABD, Misyonun çözmeyi hedeflediği 20 bilimsel zorluğu içeren bir belgeye sahip olacak.
90. gün: Hesaplama altyapısı
Misyonun eğiteceği modeller için kullanılabilecek tüm federal hesaplama altyapısı listelenecek.
120. gün: Veri optimizasyon planı
Verilerin modeller için “hazır hale getirildiği” operasyonel çerçeve açıklanacak.
240. gün: Robotik laboratuvar envanteri
DOE ulusal laboratuvarlarında “yapay zeka yönlendirmeli deney ve üretim yapabilme kapasitesine sahip robotik laboratuvarlar” belirlenecek.
Metindeki ifade dikkat çekici: “Otomatikleştirilmiş ve yapay zeka ile desteklenmiş iş akışları için gerekli teknik ve operasyonel standartlar gözden geçirilecektir.”
270. gün: İlk demo
Belirlenen 20 zorluktan birinde çalışan bir prototip Genesis Mission platformu görücüye çıkacak.
1 yıl ve sonrası: Yıllık değerlendirme raporları
Yapay zekanın gerçekten “bilimsel atılım” üretip üretmediği, her yıl açıklanacak raporlarla değerlendirilecek.
Bilim fonlarında büyük kesinti: 'Otomatikleştirilmiş bilime hazırlık mı?'
Genesis Misyonu’nun ölçeğine rağmen, yönetimin son dönemde uygulamaya koymak istediği büyük bilim fonu kesintileri dikkat çekiyor:
- Bilim dergilerine yönelik federal fonların ve aboneliklerin iptali
- Sağlık araştırmalarında 783 milyon dolarlık kesinti
- 100’den fazla iklim araştırmasının fonunun kaldırılması
- NOAA’nın araştırma bütçesinin 100 milyon dolar düşürülmesi
Bu kesintiler; hem DEI programlarını frenlemeyi hem de “bilimi otomasyonla yapılabilir bir alana çekmeyi” amaçlayan politik bir yöneliş olarak yorumlanıyor.
'Otomatikleştirilmiş, düşük maliyetli bilim' vaadi
Genesis Misyonu’nun başarılı olup olmayacağı, hem federal bilim sisteminin geleceğini hem de bu kesintilerin anlamını belirleyecek.
Yönetim, yapay zeka ile desteklenen düşük maliyetli bilimsel atılımların “yakında gerçekleşeceğini” savunuyor. Enerji Bakanı Chris Wright’ın liderliğinde geliştirilecek Genesis platformu, federal araştırmanın önemli bir kısmını insan yerine yapay zekaya devretmeyi hedefliyor.
Trump’ın yürütme emri, ABD’de bilim politikasının yapısal olarak yeniden şekilleneceği bir dönemin işareti olarak görülüyor.
