TÜİK: 2025'te yoksulluk oranı yüzde 13
- Türkiye'de bu yıl eş değer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak tespit edilen yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranı yüzde 13 olarak belirlendi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılına ilişkin "Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri"ni açıkladı.
Bu kapsamda, eş değer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranı 2025 yılında 0,6 puan azalarak yüzde 13 oldu.
Medyan gelirin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre hesaplanan yoksulluk oranı ise bu yıl 0,6 puan azalışla yüzde 20,6'ya düştü.
Eş değer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 40'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranı geçen yıla kıyasla 0,7 puan gerileyerek yüzde 6,2 oldu.
Medyan gelirin yüzde 70'i dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre hesaplanan yoksulluk oranı ise geçen yıla kıyasla 0,2 puanlık azalışla yüzde 28,7 olarak kayıtlara geçti.
Hane halkı tipine göre eş değer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranlarına bakıldığında, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hane halklarında yoksulluk oranı geçen yıla göre 6,9 puan azalarak yüzde 3,9, tek kişilik hane halklarında 1,1 puan düşerek yüzde 5,4'e geriledi.
En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hane halklarının yoksulluk oranı 0,4 puan azalarak yüzde 17,5, tek çekirdek aileden oluşan hane halklarının yoksulluk oranı 0,5 puan gerileyerek yüzde 12,9 oldu.
Sürekli yoksulluk oranı yüzde 13,6
Dört yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, eş değer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60'ına göre son yılda ve aynı zamanda önceki üç yıldan en az ikisinde yoksul olan fertleri kapsıyor.
Buna göre, 2025 yılı sonuçlarına göre sürekli yoksulluk oranı geçen yıla göre 0,1 puan azalışla yüzde 13,6 olarak hesaplandı.
Göreli yoksulluk oranı en düşük bölge "Şanlıurfa, Diyarbakır"
İBBS 2. Düzey bölgelerinin her biri için eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si baz alınarak hesaplanan yoksulluk sınırına göre, gelire dayalı göreli yoksulluk oranı en yüksek bölgeler yüzde 14,5 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli), yüzde 14,3 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) oldu.
Göreli yoksulluk oranı en düşük olan İBBS 2. Düzey bölgeleri ise yüzde 4,6 ile TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır), yüzde 6,3 ile TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) olarak belirlendi.
Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olan fertlerin oranı yüzde 27,9
Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanlar, göreli yoksulluk, maddi ve sosyal yoksunluk, düşük iş yoğunluğu göstergelerinin en az birinden yoksun olanları ifade ediyor.
Son yıl sonuçlarına göre fertlerin yüzde 27,9'u yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında kaldı. Bu oran yaş gruplarına göre incelendiğinde, 0-17 yaş grubunda yüzde 36,8, 18-64 yaş grubunda yüzde 25,1, 65 ve üstü yaş grubunda ise yüzde 22,8 olarak tahmin edildi.
Nüfusun yüzde 75'i yoksulluk sınırının altında kalmadı
Dört yıllık panel veri kullanılarak medyan gelirin yüzde 50'sine göre hesaplanan yoksullukta kalma süresi incelendiğinde, fertlerin yüzde 10,3'ü dört yıl içinde bir yıl, yüzde 6,8'i iki yıl, yüzde 4,1'i üç yıl, yüzde 3,9'u ise dört yıl boyunca (panel süresince) yoksullukta kaldı. Nüfusun yüzde 75'i ise dört yıl boyunca hiç yoksulluk sınırının altında kalmadı.
Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 28,8'i, sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri gibi problemler yaşarken, yüzde 27,9'u konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu, yüzde 22,1'i trafik veya endüstrinin neden olduğu hava ve çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlarla karşılaştı.
Taksit ödemeleri veya borçları olanların oranı yüzde 56,4
Geçen yıla göre konut alımı ve konut masrafları dışında borç veya taksit ödemesi olanların oranı 0,4 puan azalarak yüzde 56,4 oldu.
Nüfusun yüzde 5'ine bu ödemeler yük getirmezken, yüzde 37,7'sine "biraz", yüzde 13,7'sine ise "çok" yük getirdi.
Konut masraflarının çok yük getirdiği hanelerin oranı 0,7 puan azalarak yüzde 12,9 olurken, bu masrafların "biraz" yük getirdiği hanelerin oranı 0,6 puan artarak yüzde 71,8 oldu. Konut masraflarının yük getirmediğini belirten hanelerin oranı geçen yıla göre 0,1 puan artışla yüzde 15,3 olarak hesaplandı.
Fertlerin yüzde 50,5'i evden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, yüzde 35,1'i iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, yüzde 25,1'i beklenmedik harcamaları, yüzde 19,6'sı evin ısınma ihtiyacını, yüzde 58'i ise eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.
Kendilerine ait konutta yaşayanların oranı yüzde 57,1
Oturulan konuta sahip olanların oranı geçen yıla göre 1 puan artarak 2025 yılında yüzde 57,1 olarak hesaplanırken, kirada oturanların oranı yüzde 27, lojmanda oturanların oranı yüzde 0,9, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15 oldu.