TÜİK duyurdu, Türkiye'nin gelir tablosu netleşti: En zengin nüfusun payı geriledi
- Gelir Dağılımı İstatistikleri kapsamında yayımlanan Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2025 sonuçları, Türkiye’de gelir artışının hızlandığını ancak gelir dağılımındaki dengesizliğin yüksek seyrini koruduğunu ortaya koydu.
Gelir Dağılımı İstatistikleri kapsamında yayımlanan Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2025 sonuçları, Türkiye’de gelir artışının hızlandığını ancak gelir dağılımındaki dengesizliğin yüksek seyrini koruduğunu ortaya koydu. Çalışmada 2024 yılı gelirleri esas alındı.
En zengin yüzde 20’nin payı geriledi, en yoksul yüzde 20 biraz nefes aldı
Araştırmaya göre, en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik kesimin toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 0,1 puan azalarak yüzde 48,0 oldu. En düşük gelir grubundaki yüzde 20’nin payı ise 0,1 puan artışla yüzde 6,4 seviyesine yükseldi.
Gini katsayısı 0,410’a geriledi
Gelir dağılımındaki eşitsizliği gösteren Gini katsayısı, bir önceki yıla göre 0,003 puan düşerek 0,410 olarak hesaplandı. Sosyal transferler hariç tutulduğunda bu oran 0,473, emekli ve dul-yetim maaşları hariç tutulduğunda ise 0,420 oldu. Brüt gelir üzerinden hesaplanan Gini katsayısı 0,422 olarak belirlendi.
Gelir uçurumu daralıyor
En zengin yüzde 20’nin gelirinin en yoksul yüzde 20’ye oranını gösteren P80/P20 oranı 7,5’e, en zengin yüzde 10’un en yoksul yüzde 10’a oranını gösteren P90/P10 oranı ise 12,9’a geriledi.
Hanehalkı gelirinde sert artış
Türkiye genelinde yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri yüzde 76,7 artarak 662 bin 414 TL oldu.
Yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise yüzde 77,3 artışla 332 bin 882 TL’ye yükseldi.
En yüksek gelir tek kişilik hanelerde
Yıllık ortalama eşdeğer fert gelirinin en yüksek olduğu hane tipi 418 bin 025 TL ile tek kişilik haneler oldu. En düşük gelir ise 264 bin 413 TL ile geniş aile yapısına sahip hanelerde görüldü.
Toplam gelir içinde en büyük payı yüzde 49,7 ile maaş ve ücret gelirleri aldı. Müteşebbis gelirinin payı yüzde 18,3, sosyal transferlerin payı ise yüzde 18,2 olarak hesaplandı. Sosyal transferlerin büyük bölümünü emekli ve dul-yetim aylıkları (yüzde 89,3) oluşturdu.
Eğitim seviyesi geliri belirliyor
Yıllık ortalama esas iş geliri:
- Yükseköğretim mezunlarında: 566 bin 839 TL
- Lise ve dengi mezunlarda: 376 bin 932 TL
- Lise altı eğitimlilerde: 290 bin 323 TL
- Okul bitirmeyenlerde: 183 bin 900 TL
En yüksek gelir artışı yüzde 83 ile yükseköğretim mezunlarında görüldü.
En yüksek ortalama esas iş geliri 426 bin 045 TL ile hizmet sektöründe, en düşük gelir ise 237 bin 461 TL ile tarım sektöründe kaydedildi. Yıllık gelir artışı en fazla yüzde 79 ile inşaat sektöründe gerçekleşti.
İşverenler zirvede
İşteki duruma göre yıllık ortalama esas iş geliri:
- İşverenler: 1 milyon 204 bin 791 TL
- Ücretli-maaşlılar: 379 bin 047 TL
- Kendi hesabına çalışanlar: 348 bin 045 TL
- Yevmiyeliler: 186 bin 682 TL
Bölgesel gelir farkı derin
En yüksek yıllık ortalama eşdeğer fert geliri Ankara’da (449 bin 618 TL) ölçülürken, en düşük gelir TRB2 bölgesinde (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) 172 bin 552 TL oldu.
Gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu bölge ise TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) olarak öne çıktı.
Araştırmaya göre, bir önceki yıl en yoksul yüzde 10’da yer alanların yüzde 68,1’i, en zengin yüzde 10’da yer alanların ise yüzde 58,9’u gelir grubunu değiştirmedi.