Macron: Avrupa, İran’a kapsamlı bir Müzakere teklifi sunacak
İsrail ile İran arasında geçen hafta patlak veren savaşın ardından diplomasi trafiği hız kazandı. Avrupa Birliği ülkeleri, çatışmaların sona ermesi amacıyla Tahran’a kapsamlı bir müzakere paketi sunmaya hazırlanıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cuma günü öğleden sonra İran’a sunulacak teklifin, yalnızca askeri gerginliğin sona ermesini değil, aynı zamanda İran’ın nükleer ve bölgesel faaliyetlerine ilişkin geniş kapsamlı düzenlemeleri içereceğini açıkladı.
Macron’un açıklamasına göre, Avrupa’nın önerisi, İran’ın nükleer programındaki en tartışmalı başlık olan uranyum zenginleştirmesi konusunu da içeriyor. Teklifin, İran’ın hem nükleer yakıt üretiminde hem de silah sınıfı materyal geliştirme potansiyelinde olan sıfır seviyede zenginleştirme hedefine yönelmesi gerektiğini vurguladığı belirtildi. Bunun yanı sıra, İran’ın bölgedeki füze programı ve özellikle silahlı gruplara sağladığı mali ve askeri destek konuları da paketin önemli maddeleri arasında yer alıyor.
Cuma günü Cenevre'de gerçekleşmesi beklenen toplantıya İngiltere, Fransa ve Almanya dışişleri bakanları ile Avrupa Birliği Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell katılacak. Bu görüşme, savaşın başladığı günden bu yana İran ile gerçekleştirilecek ilk üst düzey diplomatik temas olma özelliği taşıyor. Taraflar, gerilimi kontrol altına almak ve bölgesel istikrarı yeniden tesis etmek amacıyla diplomatik çözüm yollarını masaya yatıracak.
Ancak görüşmeler öncesinde taraflar arasındaki en önemli ihtilaf noktalarından biri olan uranyum zenginleştirme konusunda ciddi bir görüş ayrılığı bulunuyor. İran, daha önceki tüm uluslararası baskılara rağmen uranyumu yurtiçinde zenginleştirme faaliyetlerini sonlandırmayı reddetmişti. Bu pozisyonun, yeni görüşmelerin başarıya ulaşmasını zorlaştırabileceği değerlendiriliyor.
Savaş öncesinde İran, nükleer programı konusunda ABD ile dolaylı temaslar yürütüyor ve taraflar sınırlı da olsa diplomatik ilerleme kaydediyordu. Ancak İsrail’in geçtiğimiz hafta İran’a yönelik düzenlediği saldırı, bu süreci tamamen sekteye uğrattı. Yeni görüşme trafiği, bu kopan diplomatik hattın yeniden canlandırılması açısından kritik önem taşıyor. Avrupa'nın yeni müzakere teklifinin Tahran üzerinde ne tür bir etki yaratacağı, önümüzdeki günlerde netlik kazanacak.
