Rusya, yaptırımlar ve düşen petrol fiyatlarına karşı bütçe kuralını güçlendiriyor
Rusya Maliye Bakanlığı, Batı yaptırımlarının ve petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların bütçe üzerindeki etkisini sınırlamak amacıyla yeni bir düzenleme hazırladığını açıkladı. Perşembe günü yapılan duyuruda, hükümetin petrol gelirlerinin mali rezerv fonuna aktarılmasını sağlayan fiyat sınırını düşüreceği ve böylece rezervlerin daha hızlı yenilenmesini hedeflediği belirtildi. Söz konusu girişimin gelecek yıl yürürlüğe girmesi planlanıyor.
Maliye Bakanı Anton Siluanov, kamuoyuna yaptığı açıklamada bütçenin petrol ve doğalgaz gelirlerine olan bağımlılığını azaltmak istediklerini vurguladı. Siluanov, bu adımın bütçeyi daha dayanıklı hale getireceğini ve ekonomiyi petrol fiyatlarındaki sert hareketlere karşı koruyacağını ifade etti.
Yeni önlem, Rusya'nın eylül ayında devlet petrol ve gaz satışlarında keskin düşüş beklentisinin ardından gündeme geldi. Reuters hesaplamalarına göre, daha düşük fiyatlar ve değer kazanan ruble nedeniyle gelirler geçen yılın aynı dönemine kıyasla yaklaşık %23 azaldı. Taslak bütçenin 29 Eylül’de parlamentoya sunulması bekleniyor. Reuters’a konuşan kaynaklar, bütçe açığını sınırlamak amacıyla katma değer vergisi (KDV) oranının artırılabileceğini, bu konunun Kremlin’de tartışıldığını aktardı. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, konuyla ilgili yorum yapmazken tasarının hükümette değerlendirildiğini söyledi.
Geçen yıl %4,3 olan ekonomik büyümenin bu yıl yaklaşık %1’e gerilemesi beklenirken, Devlet Başkanı Vladimir Putin kabine üyeleriyle yaptığı toplantıda büyümenin yavaşlamasından duyduğu rahatsızlığı dile getirdi.
Siluanov, Ukrayna savaşı sonrası askıya alınan ve “bütçe kuralı” olarak bilinen mekanizmanın yeniden devreye alınmasını önerdi. Bu kural, petrol fiyatı belirlenen kesinti seviyesinin üzerine çıktığında fazladan elde edilen gelirlerin rezerv fonuna aktarılmasını, fiyatın düşmesi durumunda ise rezervlerin açığı kapatmak için kullanılmasını öngörüyor. Siluanov, yeni düzenlemenin 2025’in ilk sekiz ayında enerji gelirlerinin bütçedeki payını %25’ten %22’ye düşürmesini ve mali yapının daha “güçlü” hale gelmesini sağlayacağını belirtti.
Kesinti fiyatı şu anda varil başına 60 dolar seviyesinde bulunurken, her yıl 1 dolar azaltılarak 2030’da 55 dolara çekilmesi planlanıyor. Mali rezerv fonunda şu anda yaklaşık 4 trilyon ruble (48,25 milyar dolar) bulunuyor ve hükümet, bu yıl GSYİH’nin %1,7’sine ulaşması beklenen bütçe açığının bir kısmını kapatmak için fondan 447 milyar ruble kullanmayı hedefliyor.
Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, daha dengeli bir bütçenin para politikasına da alan açacağını söyledi. Nabiullina, bu sayede temel faiz oranının gelecek yıl %17’den %12-13 aralığına indirilebileceğini ve bunun büyümeyi destekleyeceğini dile getirdi. Ekonomistler de faizlerin düşmesinin yatırımları ve ekonomik aktiviteyi hızlandıracağını savunuyor.
Bu adımlar, Rusya’nın mali disiplinini güçlendirerek hem yaptırımların hem de petrol fiyatlarındaki gerilemenin ekonomide yaratabileceği olumsuz etkileri sınırlamayı hedefliyor.
