Piyasalarda yeni haftada takip edilecek 5 şey
Gelecek hafta için ekonomi verisi takvimi sakin. Bu da yatırımcıların dikkatinin tamamen gümrük vergilerine çevrilmesine neden olacak. Şu ana kadar ABD hükümeti, İngiltere ile dar kapsamlı bir anlaşma imzalarken, Vietnam ile prensipte uzlaşıya vardı. Bu iki anlaşmaya rağmen sırada daha 180 ülke var.
1. Ticaret anlaşmaları yapılacak mı?
Trump'ın ticaret anlaşmaları için verdiği mühletin son günü olan 9 Temmuz'a sadece birkaç gün kala, yatırımcılar ABD'nin ticaret ortaklarıyla anlaşmaya varıp varamayacağını merakla bekliyorlar.
Trump'ın "Kurtuluş Günü" olarak adlandırdığı 2 Nisan'da ABD'nin ticaret ortaklarına yeni gümrük vergileri getirmesiyle piyasalar altüst olmuştu. Trump 9 Nisan'da en yüksek ABD gümrük vergilerinin çoğunu 90 günlüğüne durdurmuştu.
Önümüzdeki günlerde farklı senaryolar gündeme gelebilir. Bazı yatırımcılar müzakerelerin devamı için sürenin uzatılabileceğini tahmin ediyorlar. Fakat bu süreyi uzatmayı düşünmediğini açıklayan Trump, Japonya'ya uygulanacak gümrük vergilerini Nisan'da açıkladığı yüzde 24'ün çok üzerine çıkararak yüzde 30 veya yüzde 35'e yükseltebileceğini belirtti.
2. Japonya'da daha yüksek vergi
Trump hükümetiyle yapılan ticaret görüşmelerinde başarısız olduğunuzda "şımarık" veya "inatçı" gibi sert sözlerin hedefi olabilirsiniz.
İşte 9 Temmuz'da ağır gümrük vergileri yürürlüğe girmeden önce ihracata dayalı ekonomisiyle Japonya'nın içinde bulunduğu durum bu.
Trump Nisan sonunda Japonya ile "potansiyel" bir anlaşmadan söz etmişti. Fakat yapılan birçok görüşmeye rağmen hâlâ bir sonuç alınamadı. Trump geçen hafta yaptığı açıklamada Japonya'dan ithal edilen mallara "yüzde 30, yüzde 35 ya da ne olursa" şeklinde çok daha yüksek bir gümrük vergisi uygulayabileceğini söyledi.
ABD ile Japonya otomobil ve pirince uygulanabilecek gümrük vergileri konusunda anlaşmazlık yaşıyor. Japonya kendisi için hayati önemdeki tarım sektörünü "feda etmemekte" kararlı. Otomotiv sektörüyse Japonya'nın ABD'ye yaptığı ihracatın neredeyse yüzde 30'unu oluşturuyor ve en büyük istihdam kaynağı olduğu için Japonya daha iyi bir anlaşma için çabalamaktan başka çaresi olmadığını düşünüyor olabilir.
3. İngiltere'de sular durulmuyor
İngiliz devlet tahvili sahipleri krizlere pek de yabancı değiller. İngiliz hükümetinin sosyal yardım sistemine yönelik hoş karşılanmayan bir reformdan vazgeçerek bütçe planlamasında 5 milyar sterlin büyüklüğünde bir açığa göz yumması ve Maliye Bakanı Rachel Reeves'in parlamentoda gözyaşı dökmesinin ardından işlemciler 2022'de yaşananları hatırlatacak düzeyde büyük satış emri verdiler.
Piyasadaki belirsizliğin etkisiyle İngiltere'nin 10 yıl vadeli gösterge devlet tahvillerinin getirileri GB10YT=RR 21 baz puan yükseldi ve sterlin değer kaybetti. Fakat Reeves'in görevden ayrılacağına dair söylentilere rağmen İngitere Başbakanı Keir Starmer'ın Reeves'e açık destek vermesiyle piyasadaki kayıplar bir nebze sınırlandı.
Reeves yıl sonunda vergilerin artırılması konusunda baskılara boyun eğmek zorunda kalabilir. İngiltere'deki tüketiciler hâlihazırda baskı altındalar. Gelecek hafta açıklanacak konut fiyatları, otomobil satış verisi ve ekonomik büyüme verisi son durum hakkında daha fazla ipucu sunabilir.
4. Wall Street atakta
2025'in Avrupa piyasalarının yılı olması bekleniyordu. ABD'deki yetkililerin tutarsızlıkları ve Almanya'nın on yıllardır görülmeyen bir mali değişiklik kararı almasıyla Avrupa'ya yatırımların artması bekleniyordu.
Euro EUR=EBS için bu beklentiler hâlâ sürse de, borsa tarafında Wall Street hızla arayı kapatıyor.
Avrupa'nın en büyük şirketlerini takip eden STOXX 600 .STOXX endeksi yıl başından bugüne kadar yüzde 6.9 yükseldi. ABD'nin S&P 500 endeksiyse .SPX STOXX'un sadece yüzde bir puan altında kaldı. Dolayısıyla Mart ayında oluşan yüzde 10 puanlık fark daraldı.
ABD borsalarında teknoloji şirketleri başı çekiyor ve Avrupa henüz bu sektörde ABD ile yarışacak düzeyde değil. ABD'deki ana borsa endekslerinin parlayan yıldızı olan çip üreticisi Nvidia'nın NVDA.O piyasa değeri dün itibarıyla 3.92 trilyon dolara ulaştı.
Gelecek hafta alınacak gümrük vergileri kararlarıyla birlikte Wall Street, Avrupa borsalarını bu yıl ilk defa geride bırakabilir.
5.Stabil kripto paralar
Trump'ın "Büyük Güzel Tasarı" olarak nitelendirdiği tarihi vergi indirimi tasarısının Temsilciler Meclisi'nden de geçmesiyle Cumhuriyetçiler, GENIUS Act olarak bilinen Senato'nun dolara endeksli stabil kripto para düzenlemesini yasalaştırmak için çalışmalara başlayacaklar.
Son yıllarda yaygınlık kazanan bir kripto para türü olan stabil kripto paralar, dolar veya başka bir para birimine çıpalı değere sahip oluyor ve para transferlerinde tercih ediliyor.
GENIUS Act'in yasalaşması hâlinde stabil kripto paralar yaklaşık 250 milyar dolarlık büyüklükten, önümüzdeki birkaç yıl içinde 500 milyar ila 2 trilyon dolara kadar yükselebilir.
Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, stabil kripto paraların "dolarizasyonu" hızlandırabileceği yönünde endişe hâkim.
