ABD, Samsung ve TSMC'yi hedef alacak: Çip izinleri iptal edilebilir
- ABD Ticaret Bakanlığı, son yıllarda Samsung, SK Hynix ve TSMC gibi küresel çip üreticilerine verdiği bazı izinleri geri çekmeyi değerlendiriyor. Konuya yakın kaynaklara göre bu adım, söz konusu şirketlerin Çin'deki tesislerinde ABD menşeli ürün ve teknolojilere erişimini zorlaştırabilir.
ABD Ticaret Bakanlığı, son yıllarda Samsung, SK Hynix ve TSMC gibi küresel çip üreticilerine verdiği bazı izinleri geri çekmeyi değerlendiriyor. Konuya yakın kaynaklara göre bu adım, söz konusu şirketlerin Çin'deki tesislerinde ABD menşeli ürün ve teknolojilere erişimini zorlaştırabilir.
İzinlerin geri çekilme olasılığı henüz netlik kazanmasa da, böyle bir hamle Çin'deki yabancı çip üreticilerinin faaliyetlerini ciddi şekilde sekteye uğratabilir. Çin’de üretilen bu çipler, küresel çapta pek çok sektörde kullanılıyor.
Beyaz Saray’dan bir yetkili, iki ülke arasında sağlanan ticaret ateşkesinin bozulma ihtimaline karşı bu hazırlıkların yapıldığını belirtirken, anlaşmanın yürürlüğe gireceğine ve Çin’in nadir toprak elementlerini ABD’ye sevk etmeye devam edeceğine dair güvenlerinin tam olduğunu söyledi.
Yetkili, “Şu an bu taktiği uygulamak gibi bir niyetimiz yok,” ifadelerini kullandı. “Ama bu, anlaşmanın bozulması ya da ikili ilişkilerde çıkabilecek herhangi bir sorun durumunda kullanmak üzere elimizde bulunmasını istediğimiz bir araç.”
Hisseler düşüşte, rekabet avantajı Çin'e geçebilir
Wall Street Journal’ın Cuma günü konuyu gündeme taşımasının ardından, Çin’de faaliyet gösteren ABD’li çip ekipmanı üreticilerinin hisseleri değer kaybetti. KLA Corp hisseleri yüzde 2,4, Lam Research yüzde 1,9 ve Applied Materials yüzde 2 gerilerken, bu şirketlerin rakibi olan Micron’un hisseleri yüzde 1,5 yükseldi.
TSMC sözcüsü konuyla ilgili yorum yapmazken, Samsung ve SK Hynix yetkilileri de henüz bir açıklamada bulunmadı. Lam Research, KLA ve Applied Materials da yorum taleplerine yanıt vermedi.
VEU statüsü nedir?
ABD, Ekim 2022’de Çin’e yönelik kapsamlı çip ekipmanı ihracat kısıtlamalarını devreye sokmuştu. Ancak Samsung ve SK Hynix gibi yabancı üreticilere, Çin'deki tesislerinin faaliyetlerini sürdürebilmesi için özel mektuplar aracılığıyla muafiyet tanınmıştı.
2023 ve 2024’te ise bu şirketlere “Doğrulanmış Son Kullanıcı” (VEU – Validated End User) statüsü verildi. Bu statü, ABD’li tedarikçilerin ilgili şirketlere ekipman ve teknoloji gönderimini kolaylaştırıyor; çok sayıda ihracat lisansı gerektirmeden sevkiyat yapılmasına imkan tanıyor.
Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak, bu izinlerin bazı koşullarla verildiğini ve belirli ekipmanların yasaklandığını, ayrıca raporlama yükümlülükleri içerdiğini ifade etti.
Ticaret Bakanlığı: Çin'de operasyon devam edecek, ama şartlı
ABD Ticaret Bakanlığı’ndan bir sözcü ise yaptığı açıklamada, “Çip üreticileri Çin’de faaliyet göstermeye devam edecek. Yeni denetim mekanizmaları, Çin’e ihracat yapan diğer yarı iletken şirketlerine uygulanan lisans şartlarına benzer. Amaç, ABD için eşit ve karşılıklı bir süreç sağlamak” dedi.
Sektör kaynakları ise, ABD ekipman üreticilerinin yabancı şirketlere sevkiyat yapmasının zorlaşması durumunda, bunun yalnızca Çinli yerli rakiplere avantaj sağlayacağını belirtiyor.
