Ekonomistlerden Çin'deki deflasyon riskine karşı 1,4 trilyon dolarlık teşvik planı
- Çin ekonomisinin deflasyon baskılarıyla karşı karşıya olduğunu belirten uzmanlar, ülkenin iki yıl içinde 1,4 trilyon dolara kadar teşvik harcaması yapması gerektiğini savunuyor.
- Ekonomistler, teşviklerin hane halklarına yönelik sosyal refah harcamaları ve konut piyasasının desteklenmesi üzerine odaklanması gerektiğini vurguladı.
- Deflasyonun kontrol altına alınmaması durumunda, ekonomik toparlanmanın daha maliyetli ve zor olacağı uyarısında bulunuluyor.
Morgan Stanley, Goldman Sachs ve HSBC ekonomistlerine göre, Çin'in ekonomisini yeniden canlandırmak ve sürdürülebilir büyümeye dönmek için önümüzdeki iki yıl içinde 10 trilyon yuanlık (yaklaşık 1,4 trilyon dolar) teşvik harcaması yapması gerekiyor. Uzmanlar, deflasyonist baskıların giderek derinleşmesinden endişe ediyor.
Bu teşvik paketi, Çin’in 2008 küresel finans krizinden sonra uyguladığı “bazuka” teşvik paketinin 2,5 katı demek. Ancak bu kez yatırım ve altyapı harcamaları yerine, doğrudan hane halklarına sosyal refah harcamaları yoluyla destek verilmesi gerektiği belirtiliyor.
Ekonomistler, deflasyonun ekonomiye daha fazla yerleşmesi halinde, teşvik tedbirleriyle bu durumu ortadan kaldırmanın çok daha maliyetli olacağı uyarısında bulunuyor. Deflasyonu kontrol altına almak için gereken adımların zamanında atılmaması, ülkenin ikinci büyük ekonomisi üzerindeki baskıyı artırabilir.
Çin'de hane halkları harcamalarını kısıyor
Morgan Stanley’nin Çin baş ekonomisti Robin Xing, “Deflasyon ne kadar uzun sürerse, ekonomiyi yeniden canlandırmak o kadar zorlaşacak” dedi. Çin’de süregelen emlak durgunluğu nedeniyle hane halkları harcamalarını kısıp tasarruf oranlarını artırıyor.
Goldman Sachs’ın verilerine göre, Çin’de mevsimsel düzeltilmiş hane halkı tasarruf oranı ikinci çeyrekte yüzde 31'e ulaştı.
Çin, zayıf tüketici güvenine karşılık, sanayi sektörüne kredi sağlayarak ekonomiyi canlandırmaya çalışıyor. Ancak bu hamle, zaten düşük talebin olduğu bir dönemde tüketici malları arzını artırarak deflasyonu daha da kötüleştiriyor.
Çin, 2024 yılı için yüzde 5 gerçek GSYİH büyümesi hedefliyor. Ancak deflasyonist baskılar, büyüme oranını olumsuz etkileyerek ikinci çeyrekte yıllık sadece yüzde 4 nominal büyüme kaydedildi. Bu durum, şirket kârlılıklarını azaltırken işten çıkarmalara ve maaş kesintilerine yol açıyor.
Deflasyonu yenmek için büyük harcamalar yapmak şart
Morgan Stanley’den Robin Xing’e göre, Pekin yönetimi, iki yıl içinde 10 trilyon yuan’lik teşvik fonunu harekete geçirebilir. Bu fonun 7 trilyon yuanı (980 milyar dolar), sosyal refah harcamaları için kullanılacak. Bu da Çin’de emeklilik ve sağlık hizmetlerinden yeterince faydalanamayan 250 milyon göçmen işçiye destek sağlayacak. Kalan 3 trilyon yuan (yaklaşık 450 milyar dolar) ise konut piyasasını stabilize etmek ve devasa konut stoklarının satışını hızlandırmak için kullanılacak.
Goldman Sachs’ın baş Çin ekonomisti Hui Shan da Çin’in emlak piyasasını canlandırmak için yaklaşık 3 trilyon yuana ve mali sıkıntı yaşayan yerel yönetimlere 1 trilyon yuana (yaklaşık 150 milyar dolar) ihtiyaç duyduğunu belirtti.
HSBC’nin baş Asya ekonomisti Fred Neumann ise fiyat istikrarını sağlamak için en az 5 trilyon yuanlık (yaklaşık 750 milyar dolar) bir teşvik paketinin gerekliliğine dikkat çekiyor. Neumann, “Bu yüksek tasarruf oranları ve harcama yapmak istemeyen hanelerle ilgili bir güven sorunu var. Asıl mesele, güveni yeniden sağlamak” diyor.
