Elon Musk’ın Çinli ortakları Pentagon’un ‘kara listesi’nde: Tesla, Trump’ın desteğiyle yaptırımlardan kurtulabilir mi?

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Çin ordusuyla bağlantılı olduğu düşünülen şirketleri kapsayan Çinli Askeri Şirketler (Chinese Military Companies-CMC) listesine, aralarında Tesla'nın pil tedarikçisi Contemporary Amperex Technology (CATL) ve teknoloji devi Tencent Holdings'in de bulunduğu birçok şirketi ekledi. Pentagon, bu şirketlerin Çin’in ‘askeri-sivil füzyon stratejisi’ kapsamında Halk Kurtuluş Ordusu'nun modernizasyonuna katkıda bulunduğuna inanıyor.

Pentagon listesinde yer almak, ABD kurumlarının ihracat kontrolleri veya yaptırımlar gibi yasal adımlar atmasına hemen yol açmasa da adı geçen şirketlerin itibarını etkileyerek iş ortaklıklarını zora sokabilir.

CATL’nin bu listeye dahil edilmesi, Tesla’nın kurucusu Elon Musk için önemli bir denge sorununu beraberinde getiriyor. Musk’ın Çin’le yakın iş ilişkileri ve ABD hükümetiyle bağlantıları arasında nasıl bir yol izleyeceği merak konusu. CATL, Tesla’nın Şanghay fabrikasına lityum demir fosfat (LFP) batarya tedarik eden en büyük üreticilerden biri olmasının yanı sıra, Tesla’nın enerji depolama ürünü Megapack için de batarya sağlıyor ve Nevada’da ortak bir batarya üretim tesisi kurmayı planlıyor.

CATL’nin Tesla ile olan anlaşması, Michigan’daki bir fabrikada CATL teknolojisini kullanarak düşük maliyetli lityum-demir bataryalar üretmeyi planlayan Ford Motor ile mevcut ortaklığına dayanıyor.

Morningstar analisti Seth Goldstein, Hükümet Verimliliği Bakanlığı’nın başına Musk’ı getiren Trump’ın, Tesla’yı gelecekteki kısıtlamalardan muaf tutulabileceği görüşünde.

ABD’de fabrika kurma planı suya mı düşecek?

CATL’nin başkanı Robin Zeng, kasım ayında Trump’ın elektrikli araç tedarik zincirinde Çin yatırımlarına kapıyı açması durumunda ABD’de bir fabrika inşa etmeyi düşünebileceklerini açıklamıştı. Ancak Pentagon’un kararı, bu tür projelere dair belirsizliği artırdı. CATL’nin Shenzhen’deki hisseleri haberle beraber yüzde 5.2 değer kaybederken, Tesla hisseleri de ABD borsasında yüzde 4’ün üzerinde düşüş yaşadı.

CATL, listeye alınmasını bir ‘hata’ olarak nitelendirerek, askeri faaliyetlerle ilgisi olmadığını ifade etti. Uzmanlar ise bu kararın, CATL’nin ABD’deki projelerini güvenlik endişeleri nedeniyle daha fazla inceleme altına alabileceğini belirtiyor.

Pentagon’un listesine eklenen diğer bir şirket olan Tencent Holdings de Hong Kong borsasında yüzde 7 değer kaybederken, ABD depo makbuzları yaklaşık yüzde 8 düşüş yaşadı. Bu gelişmeler, listedeki Çinli şirketlerin uluslararası genişleme çabalarına ciddi bir darbe vurabilir.

Ayrıca, ABD'deki yeni düzenlemeler, listedeki şirketlerin federal sözleşmelerde yer almasını 2026 ve 2027 itibarıyla yasaklamayı hedefliyor. Bu durum, hem CATL’nin hem de Tesla’nın uzun vadeli projelerinde önemli riskler oluşturabilir.