Trump’ın gümrük vergisi tehdidi doları üç yılın en düşük seviyesine çekti

Donald Trump’ın ticaret ortaklarına yeni gümrük vergileri uygulamaya hazırlandığını açıklamasıyla birlikte ABD doları, perşembe günü önemli bir düşüş yaşayarak son üç yılın en düşük seviyesine geriledi. ABD Başkanı'nın ticaret politikaları konusundaki sert açıklamaları ve jeopolitik risklerin yeniden gündeme gelmesi, para birimi üzerinde yoğun baskı oluşturdu.

Trump’ın, ticaret ortaklarına birkaç hafta içinde “karşılıklı” vergiler içeren mektuplar göndereceğini belirtmesi piyasaları tedirgin etti. Bu açıklama, söz konusu vergilere uygulanan 90 günlük sürenin sona ermek üzere olduğu bir dönemde geldi. Yatırımcılar, ticaret cephesinde tansiyonun yeniden yükseldiği bir ortama uyanırken, ABD doları başta euro ve pound olmak üzere geniş bir para birimi sepeti karşısında %0,8 oranında geriledi. Bu seviye, doların nisan ayında Trump’ın “kurtuluş günü” olarak nitelendirdiği tarife açıklamaları sonrası gördüğü dip noktanın da altına inerek Mart 2022’den bu yana görülen en zayıf seviyeyi işaret ediyor.

MUFG analisti Derek Halpenny, Trump’ın son söylemlerinin, henüz resmi son tarih gelmeden ticaret gerilimlerinin yeniden tırmandığını ortaya koyduğunu ifade etti. Bu gelişmelerin yanı sıra, yatırımcılar ABD ile Çin arasında çarşamba günü duyurulan geçici ticaret ateşkesi ve aynı gün Trump yönetiminin Orta Doğu’da görev yapan askeri personelin bakmakla yükümlü olduğu kişilere bölgeden ayrılma izni vermesini de fiyatlamaya çalışıyor. Bölgedeki gerilimin ABD, İran ve İsrail arasında çok taraflı bir güvenlik krizine dönüşme riski piyasalar üzerinde baskı yaratıyor.

Trump, çarşamba günü gazetecilere yaptığı açıklamada İran’a atıfla “Ne olacağını göreceğiz. Onlar nükleer silaha sahip olamaz, bu kadar basit” ifadelerini kullandı. Bu açıklamalar da jeopolitik tansiyonun kısa vadede düşmeyeceğine dair bir işaret olarak yorumlandı.

Tüm bu gelişmelere rağmen ABD borsaları, nisan ayında yaşanan sert satışların ardından toparlanma eğilimini sürdürüyor. S&P 500 endeksi son günlerde yeni rekor seviyelere yaklaşırken, perşembe günü vadeli işlemler %0,5’lik bir düşüşe işaret etti. Ancak Avrupa tarafında Stoxx Europe 600 endeksi de %0,5 gerileyerek küresel risk iştahındaki kırılganlığa işaret etti.

Doların zayıflamasına neden olan bir başka gelişme ise ABD Savunma Bakanlığı’nın 2021 yılında İngiltere ve Avustralya ile imzaladığı AUKUS denizaltı savunma anlaşmasını gözden geçirdiğine yönelik haberler oldu. Financial Times’ın haberine atıfla Deutsche Bank analistleri, dolar üzerindeki baskının bir bölümünün bu gelişmeyle bağlantılı olabileceğini savundu. Bankanın döviz araştırmaları başkanı George Saravelos, “ABD’nin AUKUS’taki rolünü yeniden değerlendirdiğine dair haberlerin, dolar açısından ciddi etkileri olduğunu düşünüyoruz” değerlendirmesinde bulundu. Saravelos, ABD’nin geleneksel müttefikleriyle arasındaki stratejik uyumun zayıflamasının, ülkeye yönelik sermaye akışını da zayıflattığını belirtti.

Çarşamba ve perşembe günleri açıklanan ABD enflasyon verilerinin beklentilerin altında kalması, Federal Rezerv’in daha erken ve daha hızlı faiz indirimine gidebileceği yönünde beklentileri artırdı. Vadeli piyasalarda bu yıl iki kez çeyrek puanlık faiz indirimi tamamen fiyatlanmış durumda. Buna karşın Avrupa Merkez Bankası’nın geçen hafta yaptığı açıklamalarda faiz indirimi sürecinin sonuna yaklaşılmış olabileceğine yönelik işaretler, euroya olan ilgiyi artırdı. Euro, perşembe günü dolar karşısında %1,2 artarak 1,162 seviyesine çıktı ve böylece Kasım 2021’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.

Bu gelişmelerle birlikte Amerikan dolarındaki zayıflama bu yıl toplamda yaklaşık %10’a ulaştı. Ticaret savaşı kaynaklı ekonomik belirsizliklerin, bütçe açığına yönelik endişelerle birleşmesi, bazı yatırımcıları ABD varlıklarına olan maruziyetlerini azaltmaya yöneltti. ABD Kongresi’nde tartışılan ve hükümete yabancı yatırımlara yönelik vergi koyma yetkisi tanıyan bir bütçe hükmü de yatırımcıların temkinli tutumunu besleyen başlıca unsurlar arasında yer aldı.

Royal London Asset Management’ta çok varlıklı varlıklar yöneticisi Trevor Greetham, “Yabancılar, dolardaki her yükselişi, içerideki politika kaosu, borçluluk seviyesi ve yatırımlarına yönelik diğer tehditler nedeniyle satıyor” dedi. Aviva Investors’ın kıdemli ekonomisti Vasileios Gkionakis ise doların düşüşünün henüz tamamlanmadığını, para biriminin daha fazla değer kaybetmesi için geniş bir alan olduğunu söyledi. Gkionakis, “ABD istisnacılığı zemin kaybederken, ülkenin risk primi yükseliyor ve bu da doların değerini baskılıyor” ifadelerini kullandı.