Tüketiciyi yanıltan dijital taktiklere ceza: İlk 5 ayda 125 milyon liralık fatura
- Ticaret Bakanlığı’na bağlı Reklam Kurulu, 2025 yılının ilk beş ayında mevzuata aykırı bulunan 661 reklam dosyası hakkında durdurma kararı verirken, toplamda 125 milyon 281 bin 151 lira idari para cezası uygulanmasına hükmetti.
Ticaret Bakanlığı’na bağlı Reklam Kurulu, 2025 yılının ilk beş ayında mevzuata aykırı bulunan 661 reklam dosyası hakkında durdurma kararı verirken, toplamda 125 milyon 281 bin 151 lira idari para cezası uygulanmasına hükmetti.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Kurul son olarak 15 Mayıs’ta gerçekleştirdiği toplantıda 65 dosyayı karara bağladı. Bu dosyalardan 56’sı mevzuata aykırı bulunarak hem durduruldu hem de toplam 10 milyon 495 bin 800 lira idari para cezası kesildi. Ayrıca, tüketici mağduriyetlerini önlemek amacıyla 5 dosya için erişim engeli kararı alındı.
Yılın ilk beş ayında Kurul’un gündemine toplam 736 dosya gelirken, bunların 661’inde aldatıcı reklam ya da haksız ticari uygulama tespit edildi. İlgili dosyalar için hem durdurma hem de ciddi maddi yaptırımlar uygulandı.
Tüketiciyi yanıltan dijital taktiklere ceza
Açıklamada, özellikle internet siteleri ve mobil uygulamalarda tüketici davranışlarını manipüle eden ara yüz tasarımları mercek altına alındı. Elektronik ticaret platformlarında ürün favorileme, sepete ekleme, yorum yapma gibi işlevlerin yanı sıra mağaza takipçi sayıları ve harita uygulamalarındaki kullanıcı yorumlarının manipülasyonu gibi yöntemlerle tüketicilerin satın alma kararlarını etkileyen uygulamalara dikkat çekildi.
Bu kapsamda, gerçek kullanıcı deneyimleriyle örtüşmeyen tanıtımlar yapan 6 firmaya yaklaşık 3,5 milyon lira idari para cezası kesildi. Ayrıca bu firmaların tanıtımlarının durdurulmasına ve ilgili internet sitelerine erişim engeli getirilmesine karar verildi.
Karanlık tasarımlara geçit yok
Reklam Kurulu’nun mayıs ayı gündeminde dikkat çeken bir diğer konu da, video paylaşım platformlarında kullanıcıyı yanıltan abonelik teklifleri oldu. Özellikle “1 ay boyunca 0 lira” gibi ifadelerle sunulan deneme aboneliklerinde kredi kartı bilgilerinin zorunlu olarak alınması ve “2 ay ücretsiz” seçeneğinin kullanıcıların kolayca fark edemeyeceği şekilde tasarlanması, Kurul tarafından "karanlık tasarım" olarak değerlendirildi.
Kurul, bu tür yanıltıcı ara yüzlerle tüketicilerin rızası dışında işlem yapmasına neden olan firmaya da hem durdurma hem de idari para cezası uygulanmasına karar verdi.
Ticaret Bakanlığı, tüketicilerin korunmasına yönelik denetimlerin artarak devam edeceğini vurguladı.
